Start kroonlantaarn-actie in Huis met de Hoofden

Op dinsdagmiddag 3 oktober vond in de grote zaal van het Huis met de Hoofden (Keizersgracht 123) de eerste door de Stichting Heijmeijer van Heemstede georganiseerde 'grachtenborrel' plaats. Het onderwerp was de terugkeer van de kroonlantaarn in de Amsterdamse binnenstad, de authentiek-Amsterdamse lantaarn uit 1883.

In 1998 zijn twintig kroonlantaarns op de Westermarkt geplaatst en thans vindt discussie plaats over herinvoering van de lantaarn op de grachten. (Zie: Amsterdam, Stad onder de Keizerskroon.) De Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad bepleit al jaren de herinvoering van de kroonlantaarn in de binnenstad. Samen met de Stichting Heijmeijer van Heemstede heeft de vereniging het Amsterdams Kroonlantaarn Comité opgericht met het doel actie te voeren voor de terugkeer van de kroonlantaarn. In een Comité van Aanbeveling hebben enkele tientallen bekende Amsterdammers zitting genomen, zoals Hedy d'Ancona, Peter-Paul de Baar, Frans Heddema, Theodor Holman, Jeroen Krabbé, Geert Mak, Richter Roegholt en Vincent van Rossem. De actie wordt gesteund door Stefan Diender, directeur van de Amsterdam Board of Tourism, en Prof. ir. Max van den Berg, voorzitter van de Amsterdamse Raad voor de Monumentenzorg.

Opening door Jos Brink van www.kroonlantaarn.nl

Tijdens de grachtenborrel op 3 oktober werd het initiatief aan de pers bekend gemaakt en vond het startsein plaats van de actie. Dorothy Heijmeijer van Heemstede beet de spits af met een introductie van de werkzaamheden van haar stichting, gericht op het bevorderen van activiteiten die het historisch aanzien van de binnenstad in stand houden of versterken. De kroonlantaarn-actie is daarvan het meest recente voorbeeld.

Vervolgens werd door Jos Brink, lid van het Comité van Aanbeveling van de kroonlantaarn, de website van de kroonlantaarn-actie, www.kroonlantaarn.nl, op enthousiaste wijze geopend, ook al is hij volgens eigen zeggen eigenlijk www.hardstikkestom.nl op internetgebied.

Reconstructie van de kroonlantaarn van 1883. Tekening Dick van der Horst, Bureau Monumentenzorg Amsterdam, 1979

Tenslotte liet Walther Schoonenberg, voorzitter van de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad zien dat lantaarn en paal één ontwerp vormen. Sinds de jaren zeventig worden de Amsterdamse lantaarnpalen ontsierd door een goedkoop plastic kapje. Dit model staat thans ter discussie omdat het energiebedrijf de lampen die erin zitten, wil vervangen. De kroonlantaarn zou de bekroning van het nieuwe standaard-grachtenprofiel kunnen worden. Het initiatief om de kroonlantaarn in de Amsterdamse binnenstad terug te brengen, komt dus op het goede moment. In het Handboek Openbare Ruimte is voor de kroonlantaarn de deur op een kier gezet: de kroonlantaarn wordt geplaatst op enkele 'bijzondere locaties', waarmee vooralsnog niet de grachten worden bedoeld. De Amsterdamse Raad voor de Monumentenzorg heeft zich echter voorstander verklaard voor het terugbrengen van de kroonlantaarn op de grachten van de middeleeuwse en zeventiende-eeuwse stad. Binnenkort gaan zowel het Bureau Monumentenzorg als Hans van Heeswijk, adviseur stadsvormgeving, wethouder Guusje ter Horst adviseren. In januari zal de gemeenteraad een beslissing nemen.
De start van de Kroonlantaarnactie werd omkleed door diverse artikelen in verschillende bladen, zoals het Parool, de Telegraaf, de Echo e.a. Ook is er op Radio NH en op AT5 uitgebreid aandacht aan besteed.

(Uit: Binnenstad 185, november 2000)