50 jaar VVAB: boek over onze geschiedenis gepubliceerd

Op 6 maart 2025 bestond de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB) vijftig jaar. De vereniging geeft ter gelegenheid daarvan een boek uit over de geschiedenis van het behoud en herstel van de binnenstad in de periode 1975-2025. Het boek werd gepresenteerd op de jubileumbijeenkomst.

Op 6 maart 1975 werd op een gezamenlijke ledenvergadering van de Vereniging Vrienden van Diogenes en de vereniging Levend Monument in een zaaltje van hotel Krasnapolsky besloten tot samenvoeging, en oprichting van de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad.
Op donderdag 6 maart vierde de VVAB haar jubileum in kerkgebouw de Duif aan de Prinsengracht. Meer dan vierhonderd leden en belangstellenden, ook vertegenwoordigers van bevriende organisaties en contacten binnen en buiten de gemeente Amsterdam, waren daarbij aanwezig. Er werden interessante toespraken gehouden door Hanneke Ronnes over sloop en spijt, Karel Loeff over het belang van erfgoedorganisaties en onze secretaris, Walther Schoonenberg, over de geschiedenis van vijftig jaar strijd tegen de waan van de dag. Het jubileumboek werd overhandigd aan Lotte Terwel, stadsdeelbestuurder voor de monumenten.

Ook werd de winnaar bekend gemaakt van de fotowedstrijd De vele gezichten van Amsterdam. De winnaar was Karin van Ingen Schenau met een foto van gebouw Eye.
De voordrachten werden omlijst door muzikale intermezzo's door Reinier Sijpkens van het Muziekbootje. Cees Holtkamp had een speciaal chocolaatje met het kransje van het 50-jarig bestaan van de VVAB gemaakt.

Koninklijke onderscheiding

Aan het einde van de middag werd onze secretaris verrast door de mededeling van wethouder Mbarki - met ambtsketen om - dat het 'de Koning heeft behaagd' onze secretaris het ridderschap in de Orde van Oranje-Nassau te verlenen die daarna de koninklijke onderscheiding opspelde.

Na afloop volgde nog een gezellig samenzijn met een hapje en een drankje.

Wie het evenement heeft gemist, kan de livestream opnieuw bekijken.

Honderd resultaten

Uit het onderzoek voor het jubileumboek volgde een lijst van honderd resultaten en twintig teleurstellingen. Deze lijst staat niet in het boek. Het is soms wat onbescheiden een resultaat alleen aan jezelf toe te schrijven. Meestal werd er met anderen samengewerkt, bewoners, andere erfgoedorganisaties e.d. En ook de politiek heeft vaak een belangrijke rol gespeeld. Maar als voorproefje op het boek publiceren wij deze lijst hier. Op onze website zijn al deze kwesties - vaak met meerdere artikelen - terug te vinden.

1. West-Indisch Huis werd gerestaureerd (1975)
2. Houtkopersburgwal weer opengegraven (1978)
3. Discussie over woonboten geopend (1985/1987)
4. Mirakelkolom geplaatst aan het Rokin (1988)
5. Tram onder het Rijksmuseum ging niet door (1988)
6. Parkeren in de Kloof gaat niet door (1991)
7. Geertruidenhof gaat niet door (1991)
8. Glazen aanbouw aan de Waag op de Nieuwmarkt sneuvelt (1992)
9. Geen vloerverwarming in de Oude Kerk (1992)
10. Nicolaas Witsenkade 39-45A werd niet gesloopt (1995)
11. Nieuw beleid in de openbare ruimte (1996)
12. Larmag-toren ging niet door (1997)
13. Prinsengracht 731 gered van de sloop (1998)
14. Bouwplan Foeliedwarsstraat 36-38 gaat niet door (1999)
15. Binnenstad aangewezen als ‘beschermd stadsgezicht’ (1999)
16. Verbreding Prins Hendrikkade bij de Schreierstoren gaat niet door (2000)
17. Tijdelijk bouwcontainers aanleg Noord/Zuidlijn in natte Damrak gaat niet door (2001)
18. Ontsierende reclame op Amstel 208 verwijderd (2001)
19. Prof. Tulpstraat wordt gered (2001)
20. Uitbreiding Scheepvaarthuis in Buiten Bantammerstraat in hoogte teruggebracht (2001)
21. Verbouwingsplan voor de Agnietenkapel gestopt (2002)
22. Voetafdruk Jan Roodenpoortstoren op de Torensluis (2002)
23. Keurtuinen beter beschermd (2002)
24. Makelaarskantoor overgedragen aan Ver. Hendrick de Keyser (2002)
25. Verbouwingsplan Geldersekade 82 ten goede gewijzigd (2002)
26. Uitbreiding Stadsschouwburg beperkt (2003)
27. Geen luifels op metroingangen Rokin en Vijzelgracht (2003)
28. Onderwijzerswoning gered van de sloop (2003)
29. Doorvaarthoogte brug 84 over de Singelgracht aangepast (2003)
30. Bloemstraat 123-125-127 blijft behouden (2003)
31. Geen fietsbrug over de Herengracht bij de Leidsegracht (2004)
32. Bij nieuwbouw Westerdokseiland (IJ-Dock) rekening gehouden met zichtlijnen (2004)
33. Slecht bouwplan Berenstraat 30 hoek Prinsengracht gaat niet door (2004)
34. Bouwplan van Soeters aan Oudeschans 5-11 verbeterd (2004)
35. Geen luifels over de metroingangen van het Rokin en de Vijzelgracht (2005)
36. Steen van Hudde in de Eenhoornsluis op de gemeentelijke monumentenlijst (2005)
37. Amsterdam Verjaardag wordt niet gevierd op 13 juni maar op 27 oktober (2005)
38. Huis met de Hoofden krijgt een nieuwe publieke bestemming (2005)
39. Kroonlantaarn terug in het stadsbeeld (2006)
40. Bouwplan ‘Nieuwe Wetering’ aan de Lijnbaansgracht/Nieuwe Weteringstraat aangepast (2007)
41. Plan voor kleurrijke brugverlichting kon worden tegengehouden (2007)
42. Strukton-plan voor ondergrondse parkeergarage onder de Amstel gaat niet door (2008)
43. Geen parkeergarage onder de Geldersekade (2008)
44. Geen koelunit in keurtuin (2008)
45. Geen luchtbrug over de Heintje Hoeksteeg maar een ondergrondse verbinding (2008)
46. ‘Vanwege-bescherming’ sneuvelt: betere bescherming Van Houtenpanden (2008)
47. Bouwplan Nieuwe Jonkerstraat 13-17 alsnog geweigerd (2010)
48. Graf van Hendrick de Keyser hersteld en zichtbaar gemaakt in de Zuiderkerk (2010)
49. Binnenstad aangewezen als UNESCO-Werelderfgoed (2010)
50. Hekwerk rond standbeeld van Thorbecke blijft behouden (2010)
51. Hogesluis werd niet vervangen maar gerestaureerd (2011)
52. Raamsteeg 6 gered: Stadsherstel koopt het pand (2011)
53. Historische kabelkast GEB in de Langestraat op gemeentelijke monumentenlijst (2011)
54. Hoogbouwvisie vastgesteld (2011)
55. Ymere-panden Palmstraat 78-96 gered van de sloop (2011)
56. Geen versterkte muziek meer vanaf boten (2011)
57. Binnengasthuisterrein gered van de sloop (2012)
58. Reclame op steigerdoeken beperkt (2012)
59. Marnixpanden, Marnixstraat 291-295, gered (2012)
60. Gele IJsselsteentjes van het Oudekerksplein behouden (2012)
61. Foeliepanden gered van de sloop (2012)
62. Borstwering in winkelpui moet teruggebouwd worden (2013)
63. Historiserend bouwen en reconstructie niet lager verboden (2013)
64. Bouwplan Raamplein ging niet door (2013)
65. Voorbescherming opgenomen in Erfgoedverordening (2013)
66. Bas Boot moet weg uit de Prinsengracht (2013)
67. Reclame van booking.com op de Herengracht verbeterd (2013)
68. Open Havenfront vergroot (2014, 2023)
69. Water-bierfiets (‘Amfibike’) ging niet door (2016)
70. Toreningang Oude Kerk gaat niet door (2014)
71. Drijvende fietsenstalling op de Lijnbaansgracht voorkomen (2015)
72. Short Stay in Wittenberg gaat niet door (2015)
73. Zwembad-‘tuinhuis’ Herengracht 572 tegengehouden (2015)
74. Good Hotel - boot wordt niet afgemeerd aan de Westerdoksdijk (2015)
75. Hotel Toren werd niet opgehoogd met doosvormige opbouw (2016)
76. Hottug komt er niet (2016)
77. Bierfiets wordt verboden (2016)
78. Mirakelkolom terug op het Rokin (2017)
79. Verlichtingsplan stegen naar wens aangepast (2017)
80. Behoud ateliergebouw Lauriergracht en Pianolamuseum (2017-2018)
81. Illegale doorbraak tussen winkelpanden Runstraat teruggedraaid (2018)
82. Kerkmeubilair Oude Kerk gered (2018)
83. 17de-eeuwse achtergevel Wijde Heisteeg 7 moet blijven (2019)
84. Sloop Leupenpand OZ Achterburgwal door UvA voorkomen (2019)
85. Geen bewegende beelden meer op MUPI’s (2019)
86. Massatoerisme op politieke agenda (2020)
87. Paviljoen Theo Bosch op het BG-terrein wordt gered (2021)
88. Gevelfragmenten teruggeplaatst op OZ Voorburgwal 97 en Damrak (2021, 2023)
89. Vuurwerkverbod (2022)
90. Behoud/herstel in plaats van sloop/nieuwbouwbenadering kademuren (2023)
91. Verlenging MUPI-contract JCDecaux geblokkeerd (2023)
92. Reclame op hoekpand Prinsengracht / Westerstraat verwijderd (2023)
93. Reclamebeleid in Wallengebied aan rest van de binnenstad aangepast (2023)
94. Oudeschans 3 aangewezen als gemeentelijk monument (2023)
95. Groot LED-scherm op de Dam na rechtszaak verwijderd (2023)
96. Doorbraak tussen panden Krom Boomssloot teruggedraaid (2023)
97. Overnachten in tuinhuis niet toegestaan (2024)
98. Stoofbrug keert terug (2024)
99. Managementplan UNESCO naar wens aangepast (2024)
100. Hoogte effectrapportage blijft in nieuwe vorm bestaan in het hoogbouwbeleid (2024)

20 teleurstellingen

1. Administratiegebouw BG-terrein wordt gesloopt (1991)
2. Afgebrande panden aan het Oudekerksplein worden niet herbouwd (1991)
3. Wagon Lits-toren wordt gebouwd (1992)
4. Nieuwezijds Kolk-project wordt doorgezet (1992-1994)
5. Appartementengebouw aan het Amstelveld (1993)
6. ‘Zinkend schip’ (Nemo) van Renzo Piano in het Oosterdok (1994)
7. Bouwplan Lijnbaansgracht/Fokke Simonszstraat ging toch door (2001)
8. Geen uitsterfbeleid voor woonarken (2003)
9. Elandsgracht of Westerstraat wordt niet opengegraven (2004)
10. Nieuwbouw Oosterdokseiland te hoog (2004)
11. Vijzelgracht wordt niet opengegraven (2005)
12. Nieuwbouw Ons’ Lieve Heer op Solder op de NZ Voorburgwal (2010)
13. Haringpakkerstoren ging niet door (2010)
14. Stedenbouwkundig plan voor Sluisbuurt kon niet worden gewijzigd (2017)
15. Van Houtenpanden niet geplaatst op de monumentenlijst (2017)
16. Rode raam van de Oude Kerk ging door (2018)
17. Bouwplan Heineken Hoek ging door (2018)
18. Gevelfragmenten versneld afgestaan; einde aan vroeger herplaatsingsbeleid (2019)
19. Monumentale interieurs Leidsekade 100-101 gesloopt (2000)
20. Amsterdam Museum mag sloop/nieuwbouwplan uitvoeren (2024)

Niet alle, maar wel veel van deze onderwerpen komen ter sprake in een nieuwe publicatie:
[VVAB 1975-2025: Een halve eeuw strijd tegen de waan van de dag]

[Livestream] (6 maart 2025)

(WS, 6/3/2025)