Binnengasthuisterrein

Staatssecretaris maakt zich sterk voor monumenten BG-terrein

Staatssecretaris Rick van der Ploeg maakt zich sterk voor behoud monumenten; sloop Zusterhuis aan Kloveniersburgwal geblokkeerd. Wethouder Duco Stadig zegt toe: verdere besluitvorming BG-terrein bevoegdheid deelraad Centrum.

Dinsdag 5 maart 2002 bezocht staatssecretaris Rick van der Ploeg (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen) op uitnodiging van de PvdA Amsterdam het Binnengasthuis- terrein in het centrum van Amsterdam. Een recent door de gemeenteraad vastgesteld bestemmingsplan voor het BG-terrein voorziet onder andere in de mogelijke vestiging van de UvA-Faculteitsbibliotheek der Geesteswetenschappen door middel van (ver)nieuwbouw op de locatie van de voormalige chirurgische Kliniek (Theaterschool) en het Zusterhuis aan de Kloveniersburgwal, beiden rijksmonumenten onder de verantwoording van staatssecretaris Van der Ploeg. Na een korte wandeling volgde een gesprek tussen de staatssecretaris en enkele direct betrokkenen in het wijkcentrum. Aanwezig waren onder meer wethouder Duco Stadig, PvdA-lijsttrekker Deelraad Centrum Els Iping en leden van de PvdA afdeling binnenstad en vertegenwoordigers van de Initiatiefgroep Burgwallen Zuid, de Vereniging Openbaar en Leefbaar BG-terrein (VOLBG) en het wijkcentrum.

Na een kort historisch overzicht geillustreerd met foto's door buurtbewoonster Bettie Ruigrok volgde een betoog van een bewoner aan de Oudezijds Achterburgwal waarin gesteld dat de gemeenteraad sloop van monumenten in een beschermd stadsgezicht niet eens zou mogen overwegen. Mevrouw Iping vroeg haar partijgenoot Stadig vervolgens uitleg omtrent zijn voornemen om de verdere invulling van het bestemmingsplan BG-terrein grootstedelijk te verklaren en aan de bevoegdheid van de nieuwe deelraad Centrum te onttrekken. Het antwoord van de wethouder: clustering van UvA functies in de gehele stad, wist niet te overtuigen. Er werd terecht gesteld dat het hier slechts een clustering van meerdere faculteitsfuncties vanuit de binnenstad naar het BG-terrein in de binnenstad betreft en er dus geen sprake is van een stadsdeeloverschrijdend belang. De wethouder zegde vervolgens toe terug te komen op zijn wens het plangebied grootstedelijk te verklaren en benadrukte wel dat het college de verdere ontwikkelingen nauwgezet zullen volgen. Hiertegen had mevrouw Iping geen bezwaar. De staatssecretaris wilde vervolgens meer duidelijkheid over de (eventueel) geplande toren op de nieuwe biliotheek. Het door de VOLBG naar voren gebrachte argument dat het niet meer een centrale UB-functie betreft maar een faculteitsbliliotheek die geen 'landmark' behoeft, kon de wethouder niet weerleggen. Indien er immers op iedere faculteitsbiliotheek in Amsterdam een toren moet, is de stad er meteen een viertal rijker. Ook de staatssecretaris zag in dat een nieuwe toren van veertig meter (hoogte Munttoren) een bedreiging voor het beschermd stadsgezicht zou kunnen vormen. Tevens erkende de wethouder dat de huidige bouwlocatie slechts voor ongeveer tweederde bebouwd behoefd te worden om de UvA-plannen te verwezelijken.
Uiteindelijk gaf staatsecretaris Van der Ploeg een standpunt over de status van de door sloop bedreigde monumenten. Het gedeelte van het Zusterhuis aan de Kloveniersburgwal met de toegang tot de fietsroute over het BG-terrein is zo gezichtsbepalend voor het monumentale aanzien van deze gracht dat er van sloop geen sprake kan zijn. Hij verklaarde tot het uiterste te gaan om dit rijksmonument te behouden. In genoemd gedeelte van het Zusterhuis bevinden zich de 40 gerenoveerde woningen in bezit van woonstichting De Key. Wil de staatssecretaris sloop van (delen) van de overige monumentale bebouwing overwegen, dan moet de UvA eerst met een onderbouwd, zorgvuldig uitgewerkt en fraai ontwerp komen. Tot slot beaamde Rick van der Ploeg als buurtbewoner dat het BG-terrein een uniek rustpunt in de rumoerige binnenstad is.

Ben van Beek en Trees van der Maat (VOLBG)

[Meer lezen]

(WS, 5/3/2002)