Nieuwbouw Heineken Hoek uit de steigers

De nieuwbouw van de Heineken Hoek op het Leidseplein hoek Kleine Gartmanplantsoen is uit de steigers gekomen. Het is nog niet helemaal klaar, maar iedereen kan nu al zien dat hier sprake is van een grote aanslag op het beschermd stadsgezicht.

In 2017-2018 voerde de VVAB een juridische strijd tegen de komst van het nieuwe hotel. We wonnen de strijd bij de Rechtbank Amsterdam, maar de gemeente koos er vervolgens voor om daartegen in hoger beroep te gaan bij de Raad van State. Daar slaagde de door de gemeente ingehuurde Zuidas-advocaat de uitspraak van de Rechtbank weer ongedaan te maken. De zaak kostte de VVAB veel geld, maar helaas wisten we de komst van het nieuwe hotel niet tegen te houden. De VVAB had toen geen juridische mogelijkheden meer. Wel werd nog tevergeefs een beroep op de politiek gedaan. Nu - jaren later - de nieuwbouw uit de steigers verschijnt, kunnen we beoordelen welke bijdrage c.q. schade aan het beschermd stadsgezicht is toegebracht. Er moeten overigens nog glasplaten worden geplaatst.

Visuele coherentie

Architect Roberto Meijer van MVSA architecten had een respectvolle omgang met de historische omgeving beloofd. Het gebouw moest een rustig ogende toevoeging aan het Leidseplein worden, die bovendien bijdraagt aan de 'visuele coherentie' op deze locatie. De nieuwbouw doet echter pijn aan de ogen. Hoe is het mogelijk dat een dergelijk ontwerp een positief advies krijgt van de welstandscommissie en vervolgens een vergunning? Let wel dat er hier is afgeweken van de welstandsnota.

Ook was het opmerkelijk dat de gemeente tijdens de rechtszitting beloofde om bij de sloop van de oude Heineken Hoek bouwhistorisch onderzoek te laten doen - als een doekje voor het bloeden. Geen monumentenzorg, dan maar documentenzorg. De gegevens worden opgeslagen in het archief. Bij navraag bleek later dat dit niet is gebeurd. We zullen dus nooit meer weten of er sprake was van een oude kern in de toen gesloopte historische panden.

Als er was gekozen voor behoud en herstel in plaats van sloop en nieuwbouw was het beschermd stadsgezicht er niet op achteruit, maar op vooruit gegaan. De VVAB stond echter helemaal alleen. De vraag die wij nu moeten stellen, luidt: Wie beschermt eigenlijk het beschermd stadsgezicht?

Er zijn inmiddels raadsvragen gesteld.

Meer lezen:

[Uitspraak in hoger beroep] (27 feb. 2019) (PDF-bestand)
[Rechtbank vernietigt sloop- en bouwvergunning] (3 okt. 2017)

(WS, 23/11/2023)