In Memoriam

Jenny Bierenbroodspot (1941-2023)

Afgelopen maandag 7 augustus ontving de vereniging het droevige bericht van het overlijden van ons lid Jenny Bierenbroodspot. Tientallen jaren heeft zij op de bres gestaan voor het behoud van Amsterdams erfgoed waardoor vele karakteristieke gebouwen, met name uit de 19de eeuw, voor de stad zijn behouden.

Geschokt en met een gevoel van verlies hebben wij kennis genomen van haar plotselinge overlijden. De afgelopen vijftig jaar is zij een onvermoeibaar strijder geweest voor het behoud van monumenten in - en buiten - Amsterdam. Zo heeft zij (samen met anderen) onder meer de Vondelkerk, de Posthoornkerk en de Duif van sloop gered. Ook speelde zij een belangrijke rol in het behoud van het Binnengasthuisterrein.

Als historisch geografe en bewoner van de Amsterdamse binnenstad had zij al vroeg oog voor de bijzondere stedenbouw van onze stad. In 1974 verscheen een belangrijke notitie van haar hand over de Amsterdamse stadswateren en samen met Geurt Brinkgreve ijverde zij voor het weer open graven van gedempte grachten. Daarin was zij haar tijd ver vooruit. Ook hield zij zich in die periode bezig met de bescherming van de zogenaamde 'keurtuinen' in de grachtengordel. 
Vanaf halverwege de jaren '70 tot in 1983 is zij redacteur geweest van De Lamp van Diogenes – de voorloper van Binnenstad. In 1975 verscheen haar eerste artikel in ons blad: gericht tegen het parkeren van auto's in een keurtuin achter de Herengracht. In 1979 riep zij onze leden op mee te doen aan de 'inspraak' om het Binnengasthuis te behouden. Het jaar daarna deed zij verslag van de planvorming voor dit gebied, waar mede dankzij de inspraak verschillende gebouwen behouden zijn gebleven. Haar laatste artikel in ons blad verscheen in 2021, een terugblik op de jarenlange strijd voor het Binnengasthuiscomplex. In Binnenstad 245 (2011) is een uitgebreid interview met haar gepubliceerd.

Na haar studie is Jenny gaan werken voor Heemschut. Tussen 1982 en 1986 was zij eindredacteur van het gelijknamige tijdschrift. Zij had een bijzondere belangstelling voor negentiende-eeuwse architectuur die destijds nog zeer werd bedreigd en stond aan de wieg van het Cuypersgenootschap. Vanaf het begin is zij redacteur geweest van De Sluitsteen en later ook van het Jaarboek van het Cuypersgenootschap.

In 1997 kreeg ze een lintje voor haar inzet voor het behoud van cultureel erfgoed en werd ze benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

In de jaren '90 schoof zij opnieuw aan in de studiebanken om zich meer in de architectuur(- en tuin)geschiedenis te verdiepen. Daarnaast zette zij zich in voor de Donderberggroep, de stichting die zich inzet voor het behoud van 'follies' en tuinsieraden, en voor de Terebinth, die zich inzet voor het behoud van funerair erfgoed. Na haar studie schreef zij met Margriet de Roever een standaardwerk over de geschiedenis van Amsterdamse begraafplaatsen.

Door de jaren heen bekleedde zij verschillende adviesfuncties, onder meer voor de commissie Buitenplaatsen van de Raad voor Cultuur, de welstandscommissie en de Amsterdamse Raad voor Stedenbouw (ARS) – helaas in 2011 opgeheven. Als afgevaardigde van de Amsterdam-afdeling vertegenwoordigde zij vanaf 2010 het Cuypersgenootschap in het Amsterdam Erfgoed Overleg – waarin de verschillende erfgoedorganisaties, waaronder ook de VVAB, participeren.

Jenny stak haar mening niet onder stoelen of banken, en had een groot vermogen om anderen te motiveren voor het behoud van het erfgoed. Zonder haar had Amsterdam er nu anders uitgezien. Wij laten ons blijvend door haar inspireren.

Onze gedachten en medeleven gaan uit naar haar familie en vrienden in deze moeilijke tijd. Lieve Jenny, we zullen je missen.

[Rapport inzake de demping van de stadswateren] (1974) (PDF-bestand)

[Grachtentuinen of parkeerplaatsen?] (De Lamp 35, dec. 1975)
[Naar een goed plan voor het Binnengasthuisterrein] (De Lamp 55, april 1979)
[Naar een goed plan voor het Binnengasthuisterrein II] (De Lamp 63/64, aug. 1980)
[Het Cuypers Genootschap] (Binnenstad 138, febr. 1993)
[Interview met Jenny Bierenbroodspot] (Binnenstad 245, maart 2011)
[De vroege waardering van het Binnengasthuis] (Binnenstad 301, febr. 2021)

(WS, 9/8/2023)