VVAB nam niet deel aan debat op dakterras

Vrijdagavond 28 augustus vond er, onder auspiciën van Tracy Metz, een 'stadsgesprek' plaats op het tijdelijke dakterras op de Oude Kerk over het gebruik van monumenten voor kunstuitingen, c.q. commercie. De VVAB was uitgenodigd, maar heeft aan dit gesprek niet deelgenomen.

Het gewraakte platform op het oudste monument van Amsterdam.
Het gewraakte platform op het oudste monument van Amsterdam.

Moderne, eigentijdse kunst hoort bij de stad. Er zijn veel plekken en gebouwen die zich veel beter lenen voor tijdelijke of permanente kunstwerken, dan de Oude Kerk of andere beeldbepalende monumenten. Wel kunnen wij ons kunstuitingen aan monumenten voorstellen - mits geen beschadigingen veroorzakend - indien het aanzicht van het monument in tact blijft.
Wij zijn van mening dat met het tijdelijke dakterras op de Oude Kerk - bedoeld als extra publieksattractie - een sterke inbreuk wordt gepleegd op het aanzicht van de kerk, waardoor ook sprake is van verstoring van het unieke stadsgezicht waar de kerk deel van uitmaakt. De monumentale Oude Kerk is zélf een historisch kunstwerk, waar veel bezoekers op afkomen. Deze moeten daar ongestoord van kunnen genieten, behoudens in het geval de kerk in de steigers staat voor noodzakelijk onderhoud.

Dit standpunt, dat door veel buurtbewoners wordt gedeeld, is de organisatoren bekend. Het omstreden dakterras op de Oude Kerk is zonder enige vorm van maatschappelijk debat tot stand gekomen. Een discours voorafgaande aan de vergunningverlening hadden wij zinnig gevonden.
Desalniettemin is de VVAB ook nu nog bereid hierover door te praten en het debat te verbreden, maar niet op het door ons afgewezen dakterras. Voor de VVAB is dat niet het geëigende (discussie)platform.

Speech van Sjoerd Soeters op het 'stadsgesprek'

Als gevolg van de mondialisering erodeert de oude wereld, zij kalft af. Waardevolle elementen worden afgebroken, verdwijnen in een proces van vernieuwing terwijl de nieuw geconstrueerde wereld er steeds meer hetzelfde uitziet: overal op de wereld dezelfde vliegvelden met dezelfde consumptieproducten, dezelfde parkeergarages, business parks, skyscrapers, alles los van elkaar geplaatst aan dezelfde brede verkeersaders. Een stedebouw ontdaan van plaatsgebonden karakteristieken, abstracte grootschalige architectuur.
Er wordt een wereld gebouwd van Non Places, zoals Pierre Augé ze betitelde; plekken zonder eigen karakter, restruimten tussen gebouwen en infrastructuur die van niemand zijn en bij niemand horen. Grote gebouwen staan los in die ruimte bij voorkeur sculpturaal vormgegeven als iconen, die over de hoofden van de passanten heen schreeuwen naar dezelfde gebouwen op andere continenten: ik ben bijzonder! of ik ben de hoogste! Deze inhumane manifestatiedrang infecteert de oude steden maar vindt gelukkig voor het belangrijkste deel daarbuiten plaats.Tegelijkertijd werken die oude steden echter als een magneet voor het wereldwijd opkomende toerisme. Het lijkt erop dat de honger naar lekken, die wél betekenis, geschiedenis en beleving kunnen bieden, steeds belangrijker worden. De behoefte aan herkenbare identiteit, beleefbare ruimtelijke intimiteit, interactie tussen mensen in een omgeving met een afleesbare geschiedenis en een verhaal blijkt enorm te zijn.
De uiteindelijke reden waarom mensen reizen is om zo'n plek te ontdekken en te beleven. De specefieke eigenschappen van de plek, (Norberg Schulz noemde dat GENIUS LOCI) zijn in een lang proces tot stand gekomen door factoren als klimaat, landschap, fora en fauna, voorhanden materialen, beschavingsgeschiedenis, religie, en worden in de hedendaagse cultuur van samenleven in stand gehouden. Zo'n plek is gelaagd, je kunt er oppervlakkig en snel naar kijken, maar je kunt ook erover lezen, dieper gaan graven, proberen stukken van de ontstaansgeschiedenis te begrijpen en daardoor steeds meer zien dan je op het eerste oog voor mogelijk zou houden.
Het werkelijk beleven van die karakteristieke plekken, het ontdekken van de lagen onder het oppervlakkig zichtbare, is waarschijnlijk het belangrijkste verlangen van de miljoenen populaties die in het niemandsland van de nieuwe stedelijke leegten over de hele wereld gehuisvest zijn en die in de komende decennia de reis naar het oude Europa als een pelgrimstocht gaan ondernemen.
Daarom reizen mensen en masse naar Parijs, naar London, naar Berlijn, naar Rome, Florence en Venetië; het is de uiting van het verlangen om te zijn op plekken die zowel fysiek als emotioneel stimulerend zijn, die beeld hebben, intimiteit, geschiedenis, een verhaal...
Gaan ze erheen voor de BIERFIETS?
Neen, natuurlijk niet!
Daarvoor gaan ze naar Amsterdam, althans dat denkt de locale "braintank toeristiek" en het management van de stad.
Nederlanders en Amsterdammers in het bijzonder lijken geen enkel idee te hebben van de buitengewone waarde die onze monumenten, onze stedebouw, en onze cultuur van samenwonen, vertegenwoordigen. Ze beseffen dan ook nauwelijks hoe zeer ze die waarden in gevaar brengen.
Natuurlijk worden de kwaliteiten van de stad breed uitgemeten en aangeprezen in toeristenfolders, maar kennelijk moeten ze daarna direct als het ware in de uitverkoop worden gezet. Door lawaaiige manifestaties wordt aan het wél intelligente deel van het publiek het zicht op de onderliggende lagen, op het wonder van schoonheid dat Amsterdam is, ontnomen. Dit geldt ook voor de manier waarop met de Oude Kerk wordt omgegaan.
De Oude Kerk is het meest prachtige middeleeuwse gebouw dat we in Amsterdam bezitten. Zijn we er trots op? Nee er moet een bierfiets belevenis aan toegevoegd worden!
De stad als zodanig is kennelijk niet bezienswaardig genoeg. Er moet meer getoeterd en gepretparkt worden; na de intensieve veehouderij in de rurale gebieden, ontwikkelen we nu de intensieve toeristenhouderij in de stad. Dat de Serrano of de Parma-ham uiteindelijk een beter en kostbaarder product blijken te zijn, daar leren we niks van.
Ter vergelijking: dit is de Yakushi-ji pagode in het japanse Nara. De pagode dateert van het jaar 730 en werd opgericht door de keizer Temmu ter ere van de buddha dokter uit China die in 680 zijn zieke vrouw wist te genezen.
Wat denkt U? U moet eerlijk zijn. Wat denkt U echt? Zouden de japanners een toevallig rondlopende Nederlandse kunstenaar uitnodigen om een constructie over de tempel heen te zetten, het zicht op de lagen van de pagode te belemmeren, het aanzien van het tempelcomplex te bezoedelen met aluminium trappen, steigers, vakwerken, toiletvoorzieningen, dranghekken, schuttingen en entreeloketten.........?
En zouden ze daarbij het verhaal vertellen dat het "een heel nieuwe en inspirerende manier is" om de pagode te zien, de gouden aar die erop staat van dichtbij te bekijken en aan te raken......?
Denkt U dat werkelijk? Nou, ik denk van niet.
Japanners hebben namelijk een beter zelfbeeld en een beter bewustzijn van de werkelijke waarde van hun erfgoed. Zo zorgvuldig als ze sommige tempels ritueel eens in de twintig jaar steeds opnieuw kopiëren, nog zuiniger zijn ze op de werkelijk heel oude.
Maar, hoor ik u zeggen: het is KUNST!
Nee hoor! Het is een kinderachtige grap die in de smaak valt bij de Nederlandse culturele kleuterklas.
Het is niet meer dan het snorretje op La Gioconda.

Eerder artikel:
[Oude Kerk plaatst strandtent op het dak]


(WS, 28/8/2015)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er is momenteel 1 reactie op dit artikel.

Ik was het hartgrondig eens met dit verhaal. Het was -gelukkig- tijdelijk, dus toch nieuwsgierig ,en voor het weer verdwijnt maar eens naar boven geklommen, om te zien waar we als VVAB zo tegen geageerd hebben. En- tja,het spijt mij tegenover de tegenstanders- maar ik vond het prachtig. Het is bepaa..
[Meer lezen]

 J.A.Lotgering 21/9/2015 20:53:36

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.