VVAB bepleit een echte hotelstop

In Het Parool van woensdag 17 november stond een opiniestuk van de vereniging over het hotelbeleid. Om verdere hotelgroei in Amsterdam te voorkomen bepleit de VVAB speciaal hiervoor een paraplu-bestemmingsplan te ontwikkelen. Anders gaat het niet lukken de hotelstop te handhaven. Hieronder staat een iets ingekorte versie van het opiniestuk.

De Amsterdamse binnenstad bevat steeds meer hotels. Een echte hotelstop is nodig.

Uit het artikel 'Toch rem op de hotelgroei' op de voorpagina van Het Parool van 1 november 2021 blijkt dat de gemeente ervoor kiest om de erfpacht in te zetten om nieuwe hotels tegen te gaan. In de krant van 6 november stond dat dat niet gaat werken. Het voornaamste probleem is namelijk dat er nog veel ruimte zit in de bestemmingsplannen, waar hotels gebruik van kunnen maken om uit te breiden. Met een privaatrechtelijk instrument kun je geen publiek recht tegenhouden.

Hotel The Bridge

In een zaak tegen de vergunning voor een hotel aan de Amstel, Hotel The Bridge naast Carré, heeft de VVAB juridisch weten te bereiken dat aan het hotelbeleid dient te worden getoetst, wanneer het plan afwijkt van het bestemmingsplan. Het bestemmingsplan voor die locatie bood weliswaar mogelijkheden tot hoteluitbreiding, maar omdat de ontwikkelaar hiervoor af moest wijken van de voorwaarden uit het bestemmingsplan, was er geen sprake meer van een direct recht. In dat geval kan de gemeente, zelfs wanneer er ruimte is voor het hotel in het bestemmingsplan, de vergunning weigeren. Deze jurisprudentie kan door de gemeente in dergelijke gevallen worden benut. (*)

Renaissance Hotel

Bij het Renaissance-hotel aan het Kattengat, waar men honderd extra hotelkamers wil realiseren, heeft de VVAB de juridische strijd echter op moeten geven, omdat de aanvrager de afwijkingen zodanig had vormgegeven dat de bereikte jurisprudentie hier niet op kon worden toegepast. De afwijkingen van het bestemmingsplan pasten binnen de afwijkingsmogelijkheden waar het bestemmingsplan al bij vaststelling in had voorzien. Op creatieve wijze heef het hotel 'onafhankelijke' horeca en een apart geëxploiteerde fitnessbedrijf ondergebracht in ruimtes waar geen hotelkamers konden komen om die elders te kunnen maximaliseren.

Hoe kan het wel?

De gemeente grijpt nu naar het instrument van de erfpacht om ongewenste hotelgroei te voorkomen. Natuurlijk zijn naar onze mening alle middelen gewenst, maar of dat middel daadwerkelijk noemenswaardig effectief zal zijn is de vraag. In de binnenstad zijn er maar weinig kavels in erfpacht uitgegeven. Vrijwel de gehele binnenstad is eigen grond waar de gemeente dus privaatrechtelijk niets over te zeggen heeft. Alleen de publiekrechtelijke weg blijft hier over. Dus voor het gebied waar de grootste druk op de leefbaarheid bestaat heeft de maatregel geen enkel effect.

Het had onzes inziens voor de hand gelegen dat de gemeente een voorbereidingsbesluit had genomen om de bestemmingsplannen aan te passen om de 'lucht' in die plannen weg te laten lopen. Dat is de enige manier om een echte hotelstop voor elkaar te krijgen. Met een paraplubestemmingsplan, dat over de bestaande bestemmingsplannen wordt heen gelegd, zou de hotelbestemming verwijderd kunnen worden van de locaties waar die thans nog op rust, maar nog niet voor die functie wordt gebruikt.

Het is merkwaardig dat de gemeente een instrument inzet waarvan kan worden verwacht dat hier een juridische strijd over zal ontbranden. Al de tijd die dat gaat duren, zullen er vergunningen worden gegeven voor verdere hotelgroei. De balans in de binnenstad zal dus voorlopig nog niet zijn hersteld.

Govert Janssen, voorzitter, en Walther Schoonenberg, secretaris

Meer lezen:
[VVAB wint rechtszaak tegen hotelplan aan de Amstel] (2 februari 2021)

(*) Zie: Uitspraak (PDF-bestand, 668.1 KB)

(WS, 18/11/2021)