Evenementen blijven oorverdovend

Na ongeveer 2,5 jaar studie en overleg heeft de gemeenteraad het nieuwe evenementenbeleid op 14 februari 2018 eindelijk vastgesteld. Dat heeft weinig nieuws opgeleverd, de stellingen waren al betrokken. Al met al zijn er naast enkele pluspunten helaas ook veel minpunten te melden. Over twee jaar zal het beleid worden geëvalueerd, maar in de tussentijd hoeft de VVAB niet stil te zitten. Volgens een door de gemeente ingehuurde expert zijn enkele kernbesluiten namelijk zo aanvechtbaar dat ze voor de rechter geen stand zullen houden.
Koningsdag 2017 in de smalle Runstraat. Vanwege het "grote maatschappelijke belang" van dit feest is 95 dBC op de gevel toegestaan i.p.v. 85 dBC, zodat de bewoners die met gesloten ramen thuis zijn gebleven elkaar zelfs schreeuwend niet kunnen verstaan. De foto is gemaakt door één van hen.

De gemeenteraad is met haar advies aan de burgemeester ook in deze laatste fase niet over één nacht ijs gegaan. Begin januari is er een expertmeeting gehouden en vervolgens heeft de commissie Algemene Zaken er in twee zittingen uitvoerig over gediscussieerd, waarbij Els Iping namens de VVAB een van de 32 insprekers was. Van de 34 moties waarover tijdens de raadsvergadering is gestemd zijn er 18 verworpen, waaronder alle belangrijke voorstellen ter verlaging van de geluidsniveaus. De 16 aangenomen moties gingen voornamelijk over de parken en verder over zaken als opbouwtijd, plastic afval en financiering. De standpunten van de VVAB en andere bewonersorganisaties konden alleen rekenen op volle steun van de drie toenmalige eenpersoonsfracties, te weten de Partij voor de Dieren, het CDA en de Partij van de Ouderen. Een grote raadsmeerderheid liet de belangen van de organisatoren en feestgangers blijkbaar prevaleren boven de overlast voor de bewoners die daarvan het onvermijdelijke gevolg is. Die meerderheid is gezwicht voor de nogal dwingende suggestie dat acht van de tien festivals niet door zouden gaan als er voor 80 dBC ('basdecibels') op de gevel gekozen zou worden in plaats van voor 85 dBC, terwijl het natuurlijk maar de vraag is of de organisatoren in dat geval geen eieren voor hun geld hadden gekozen. Daarnaast kan een rol hebben gespeeld dat het voorgestelde beleid volgens waarnemend burgemeester Van Aartsen een erfenis was van zijn voorganger, zodat hij zich verplicht voelde het voorstel integraal te verdedigen: het hele beleidsbouwwerk zou ineen zijgen als er maar één steen uit zou worden getrokken! Het spreekt bijna vanzelf dat veel raadsleden het niet op hun geweten wilden hebben dat er van die geëerbiedigde erfenis niets over zou blijven. Maar is het niet per denitie misplaatst om een overledene als kroongetuige in een politieke discussie te betrekken? Bovendien heeft Eberhard van der Laan in werkelijkheid niets te maken gehad met de eigenlijke besluitvorming. Hij heeft zijn taken op 18 september neergelegd en B&W heeft pas drie maanden later gereageerd op de 315 zienswijzen. Ook weet niemand hoe hij in januari gereageerd zou hebben op de indringende bijdragen van de 32 insprekers en de drie externe deskundigen die door de gemeente waren ingehuurd. Afijn, het is niet anders.

De aantallen

Naast verliespunten zijn er ook winstpunten geboekt, zie kader. Enkele daarin genoemde items vragen om nadere toelichting, om te beginnen de ingewikkelde materie van de aantallen. In de binnenstad mag voortaan een kleiner aantal evenementendagen worden vergund dan tot heden het geval was. Eind vorig jaar zijn daar 14 van de 18 locatieproelen vervangen door nieuwe, waarin per jaar nog slechts één evenementendag per locatie mogelijk is. Maar dat is niet alles, ook op elke willekeurige plek waar geen locatieproel voor is gemaakt kan in de binnenstad één dag per jaar een evenement worden vergund, respectievelijk drie daarbuiten. De gevels mogen die dagen met maximaal 75 dBC worden belast, wat in de praktijk veel minder evenementendagen mogelijk maakt dan bij 85 dBC het geval zou zijn geweest. Met deze nogal vaag omschreven regeling is echter geen maximum vastgelegd voor de totale aantallen (vergunbare) evenementendagen. Al met al blijft het dus de vraag hoeveel evenementendagen er in de praktijk zullen komen. Vooral buiten de binnenstad heeft het aantallenbeleid nu al tot veel protesten geleid. De overlast is namelijk gespreid, met zwaardere belasting van de parken als gevolg.
Volgens de waarnemend burgemeester is het vanaf nu denitief afgelopen met de groei van het aantal evenementen, maar worden het er voorlopig ook niet minder. Het totale aantal blijft dus gelijk, maar om hoeveel evenementen gaat dat? De gemeente komt steeds met verschillende aantallen. In 2014 zouden er 264 evenementen zijn geweest, in 2016 ongeveer 2000 en hoewel het aantal sedertdien niet kleiner is geworden bleek in januari opeens dat het er in 2017 ongeveer 1300 waren. Een knap staaltje van hogere wiskunde. Of is het gewoon een rommeltje?

Moeten we als VVAB tevreden zijn?

Hoe moeten we het saldo beoordelen van alle plussen en minnen zoals in het kader opgesomd? De VVAB heeft vanaf het begin gehamerd op drie hoofdonderwerpen, te weten spraakverstaanbaarheid, nachtrust en gehoorschade; helaas zonder succes. Volgens B&W is de spraakverstaanbaarheid binnen de woning bij gesloten ramen 'voldoende gegarandeerd', hoewel dat in werkelijkheid niet geldt voor de slechter geïsoleerde helft van alle woningen. Behalve bij dancemuziek blijft verlenging van de eindtijd van 23.00 naar 24.00 uur mogelijk op dagen waarop een vrije dag volgt. Ook op het punt van gehoorschadepreventie is men ons geen decibel tegemoet gekomen. Moeten we dan tevreden zijn omdat we op andere onderdelen onze zin wél hebben gekregen? Hebben we onredelijke eisen gesteld? Veel raadsleden hebben gezegd zich ervan bewust te zijn dat ze niemand helemaal tevreden konden stellen, aangezien was gekozen voor het redelijke midden tussen tegengestelde belangen. Sommige ambtenaren hebben de VVAB zelfs expliciet verweten daar geen oog voor te hebben. Daar kan tegenover worden gesteld dat de standpunten van de VVAB en andere bewonersorganisaties de volle steun genieten van veel niet-gemeentelijke deskundigen. De Nederlandse Stichting Geluidshinder onderschrijft voor de volle honderd procent álle bezwaren die vorig jaar zijn ingebracht en de drie deskundigen die op uitnodiging van de gemeente hebben deelgenomen aan de publieke expertmeeting van 9 januari gingen nog een stap verder. Van een 'redelijk midden tussen tegengestelde belangen' is in hun optiek geen sprake, zij laten daarentegen geen spaan heel van het nieuwe beleid. Eén van hen vindt dat de gemaakte keuzes een beetje uit de lucht zijn komen vallen, dat er nauwelijks strengere eisen aan het geluidsvolume worden gesteld en dat alles erop gericht lijkt om de evenementen hoe dan ook mogelijk te maken. Daarmee raakt hij de kern van het probleem. Net als in het vroegere draaiboek voor evenementen geldt in de nieuwe raadsstukken het uitgangspunt dat die hoge geluidsvolumes geaccepteerd moeten worden omdat het evenement gezien de beleving van de muziek anders niet door zou kunnen gaan. Alsof dat een ramp zou zijn en alsof het niet met wat minder decibels zou kunnen.

Drie experts aan het woord

De heer Van den Berg is natuurkundige en gepensioneerd GGD'er. Hij merkt bezorgd op dat er in ons land al 300.000 jongeren met gehoorschade zijn, dat 93% van de jeugdige bezoekers bij thuiskomst last heeft van een 'piep', dat vorig jaar is gebleken dat 80% de muziek te hard vindt en dat 70% van de jongeren, meestal jongvolwassenen, muziekfestivals om die reden vermijdt. Met andere woorden, waarom wordt het beleid dáár niet op afgestemd? Daaraan kan worden toegevoegd dat de landelijke GGD'en voor het brongeluid 88 dBA bepleiten voor tieners en 92 voor 18-plussers, terwijl de gemeente 100 dBA toestaat, wat een meer dan zes keer zo hoge geluidsenergie op het trommelvlies van mens en dier geeft als 92 dBA. De landelijke GGD'en houden de gemeentebesturen een soort stoplichtcode voor, namelijk groen tot 88 dBA, oranje van 88 tot 92 en rood voor hogere waarden. Maar B&W rijdt met zijn 100 dBA doelbewust door rood en schrijft doodleuk dat de GGD'en elke waarde beneden de 103 dBA zouden verwelkomen. De externe deskundige praat kennelijk voor dovemans oren.

Wensen van de VVAB en zusterorganisaties

Toelichting: dBA of dB(A) is de decibelmaat voor spreekgeluid, dBC of dB(C) idem voor bastonen van muziekgeluid.

Vervulde wensen:

Locatieprofielen van stadsdelen: deze zijn vervangen door nieuwe profielen met uniforme opzet.
Aantal evenementen: in Centrum verlaagd, al zijn toekomstige aantallen niet bekend.
Gevelbelasting: voor niet-muziekevenementen en voor plekken zonder locatieprofiel verlaagd naar 75 dBC en op andere locaties eveneens verlaagd, zij het niet genoeg.
Evaluatie: volgt na twee jaar in plaats van na vijf jaar.
Binnenshuis meten: is toegezegd, in elk geval tot de eerste evaluatie.

Niet vervulde wensen:

Meetpunt: op 25 meter van het podium, wat tot veel meer dan 100 dBA op het publiek kan leiden.
Bassen: verschil dBC minus dBA is niet verkleind naar 10, wat nodig was voor minder basgeluid.
Gevelnorm: de gevelnorm in dBA vervalt (hoewel ook de gevelbelasting in dBA wordt gemeten), we vroegen max. 70 dBA en/of 80 dBC, het wordt 85 dBC resp. 95 voor Pride en Koningsdag.
Brongeluid: 100 dBA, hoewel de GGD'en om het gehoor te beschermen 92 dBA adviseren, resp. 88 dBA voor jongeren tot 18 jaar.
Nachtrust: sluitingstijd 24.00 uur i.p.v. 23.00 uur blijft in weekends mogelijk.
Lage tonen: worden niet tot een frequentie van 50 Hertz weg gefilterd maar tot 40 Hertz.
Meteo- en gevelcorrectie: blijven gehandhaafd, wat extra decibels op de gevels kan opleveren.
Meetduur: drie minuten in plaats van één minuut, wat zwaardere geluidspieken oplevert.
Parken: worden niet ontzien, maar daarentegen zwaarder belast.
Handhaving: gaat niet volledig naar de gemeente, rol exploitanten blijft.

Hetzelfde lot treft de arts en bestuurskundige Van Gelder, die het geluidbeleid helemaal afkraakt. Hij zegt dat langdurige blootstelling aan teveel lawaai hoge bloeddruk, hartinfarcten, hersenbloeding en diabetes kan veroorzaken en dat er steeds meer medisch bewijs komt dat kortdurend geluid hetzelfde effect heeft, zij het in mindere mate. Volgens hem kan men na 23.00 uur eigenlijk niet meer dan 25 dBA in de slaapkamer hebben en levert het verschuiven van de nachtperiode met een of twee uur verstoring van de biologisch klok op, met alle ernstige gevolgen vandien. Hij houdt de raadsleden voor wat er gaat gebeuren als zij vast blijven houden aan de gevelnorm van 85 dBC: 'Het is een kwestie van tijd voordat de bestuursrechter gaat roepen dat je dat niet meer mág doen, daar kunt u op wachten als gemeente of u kunt het vóór zijn, maar het gáát gebeuren. Hetzelfde verhaal voor gezondheidsschade door geluidshinder, daar gaan op een gegeven moment mensen bij de bestuursrechter roepen dat ze er schade van hebben, en het is aan de gemeente om aan te tonen dat er géén schade van is. En dat gaat niet lukken, dus dat is ook een soort van uitgesteld zwaard van Damocles dat een beetje boven uw hoofd hangt. Het derde zwaard van Damocles is gezondheidsschade bij kinderen'. En zo gaat hij nog even door. Hij benadrukt onder meer dat de hinderlijke lage tonen tot 50 Hertz weg gelterd moeten worden omdat weglteren tot 40 Hertz niet voldoende is. Als derde deskundige kwam de heer Slabbekoorn aan het woord. Als bioloog kwam hij met een even origineel als overtuigend bewijs dat het onmogelijk is zich te onttrekken aan de storende werking van beatgeluid. Bij experimenteel onderzoek is namelijk gebleken dat zelfs vissen daar niet tegen kunnen. Bij geluid onder water duiken ze altijd diep weg, maar bij beatgeluid onder water blijven ze twee keer zo lang op die diepte als bij continu geluid, hoewel dat tien keer zo lang duurt als het beatgeluid. Ook vindt hij dat het belang van flora en fauna in de parken onvoldoende meetelt.

Werk aan de winkel

De conclusie is duidelijk: er is geen enkele reden voor tevredenheid, daarentegen zijn er veel redenen om door te gaan met de strijd. De VVAB zou de komende twee jaar kunnen benutten door de actie 'zelf geluid meten' weer op te pakken, door de gemeente achter de broek te zitten om zoveel mogelijk binnenshuis te meten, door de bewoners te activeren om daarvoor toestemming te geven en door naar de rechter te gaan als de kans zich voordoet. Een hoop werk, wat alleen kan slagen als zoveel mogelijk leden zich hier actief voor inzetten. Wordt het geen tijd voor een VVAB Task Force Evenementengeluid?

Hendrik Battjes

(Uit: Binnenstad 286, maart/april 2018)

[Eerder artikel]

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.