Hogesluis wordt herbouwd

De gemeenteraad heeft 16 december ingestemd met het voorstel van het College van B & W om de Hogesluis te herbouwen en neemt daarmee genoegen met eventuele vertraging en kostenoverschrijding. Het plan om in plaats van de monumentale Hogesluis een "eenvoudige betonnen wipbrug" te maken is daarmee van de baan. De reconstructie is nodig omdat de Hogesluis is gesloopt, inclusief de 17de-eeuwse pijlers.

Zo had de Hogesluis moeten worden (tekening Dienst IVV, gemeente Amsterdam)

Tegen de bouw van een eenvoudige betonnen wipbrug hebben vier Amsterdamse monumentenorganisaties, de Bond Heemschut, Genootschap Amstelodamum, Cuypers Genootschap en de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad, in een raadsadres in april 2010 stelling genomen. Door de sloop is authentieke substantie verloren gegaan, maar de afkomende natuurstenen materialen en versieringen die de brug zijn monumentale karakter gaven, zijn opgeslagen om herplaatst te worden op een gereconstrueerde brug. De gemeente denkt dat de monumentenstatus behouden kan blijven, indien de pijlers in technische zin worden hersteld en de oude verschijningsvorm wordt teruggebracht. Dit is bevestigd uit gesprekken met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en Bureau Monumenten & Archeologie (BMA). BMA heeft expliciet aangedrongen op het terugbrengen van het historisch beeld, omdat "het historisch uiterlijk van de brug onderdeel uitmaakt van de stedelijke setting, het aangezicht van de Amstel en de belendende bruggen."

De reconstructie van de Hogesluis die meer tijd en geld kost dan aanvankelijk was geraamd.

Volgens het beslissingsdocument kost de reconstructievariant € 27 miljoen, terwijl de nieuwbouwvariant, de betonnen wipbrug zonder ornamentiek, € 15,5 miljoen kost.

Echter: "Benodigd extra budget (van de nieuwbouwvariant) is in eerste instantie lager dan de renovatie- en reconstructievariant, maar de verschillen kunnen al heel gauw kleiner worden in verband met de Rijksmonumentenprocedure die moet worden doorlopen en de bezwaren die zijn te verwachten."

Immers: "De Vereniging Behoud Binnenstad Amsterdam (bedoeld wordt de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad) gaat niet akkoord met een moderne variant van de Hogesluis en ziet de Hogesluis als een van de bijzonderste bouwkundige prestaties van de 19de eeuw, gelegen op een van de mooiste plekken van de Amsteloevers. Om die reden moet in de visie van de VVAB de Hogesluis zo goed mogelijk hersteld worden, met hergebruik van de afkomende materialen."

Met andere woorden: De dreiging van procedurele acties van onze vereniging is de doorslaggevende reden dat Amsterdam zijn monumentale Hogesluis terugkrijgt. Ook interessant is dat reconstructie van het monumentale beeld in dit geval niet tot het schrappen van de monumentenstatus leidt. Kennelijk is niet alleen de historische substantie van belang, ook al worden de originele 19de-eeuwse versieringen hergebruikt. Ook dat is een belangrijk resultaat.

De Hogesluis komt terug!

Walther Schoonenberg

(Uit: Binnenstad 245, maart 2011)