Hogesluis in gevaar

Dit voorjaar maakte de gemeente bekend dat de renovatie van de historische Hogesluis (Brug 246) over de Amstel opnieuw met forse tegenslagen te kampen heeft. Volgens de oorspronkelijke begroting uit 2006 zou de restauratie van de brug 15,5 miljoen euro kosten, maar in het najaar van 2009 bleken de constructie van de brugpijlers en de staat van het natuursteen slechter te zijn dan oorspronkelijk gedacht.

Daarop werd het budget verhoogd met 4,8 miljoen euro, wat, naar nu blijkt, alsnog ontoereikend is, omdat de pijlers in dusdanig slechte staat verkeren, dat ze volledig vervangen moeten worden. Kon de eerste budgetoverschrijding door intern schuiven met potjes nog opgelost worden, bij de tweede – forse – kostenoverschrijding van 8,8 miljoen euro was dat niet meer haalbaar. Wethouder Gerson gaf daarom te kennen ‘voorgoed afscheid te willen nemen van het rijksmonument’ en de brug door een eigentijdse, dus goedkopere, brug te vervangen. De huidige financiële positie van de gemeente noopt wellicht tot dit voorstel – zoals bekend moet zij honderden miljoenen euro’s bezuinigen – maar gezien het historische belang van deze brug is dit echter onbegrijpelijk.

Het oorspronkelijke restauratieplan voor de Hogesluis, waarvoor een monumentenvergunning is verleend

Op 23 april jl. heeft onze vereniging daarom, samen met het Genootschap Amstelodamum, de Bond Heemschut en het Cuypersgenootschap, een raadsadres ingediend, waarin we onze zorgen kenbaar maakten en een aantal suggesties deden om de impasse te doorbreken. In de eerste plaats zou onderzocht moeten worden of er goedkopere oplossingen voor herstel zijn dan uit het huidig onderzoek blijkt. Omdat de brug een rijksmonument is, zou tevens het Rijk om financiële steun gevraagd kunnen worden. Onduidelijk is of alle bestaande subsidieregelingen wel door de gemeente zijn aangesproken. En tenslotte zou er ook een steunfonds kunnen worden opgericht, waarin bijvoorbeeld bedrijven en instellingen uit de directe omgeving van de Hogesluis een donatie doen.

De Hogesluis, in 1883 gebouwd door W. Springer, behoort samen met de Blauwbrug tot de belangrijkste negentiende-eeuwse bruggen van Amsterdam. De brug bevat bovendien nog onderdelen van zijn zeventiende-eeuwse voorganger. Zij vormt een belangrijk onderdeel van de stadsverfraaiing van Samuel Sarphati, aan wie wij bijvoorbeeld ook de nog bestaande monumentale panden aan het Frederiksplein en de Sarphatistraat, alsmede het Amstelhotel hebben te danken. Als afsluiting en overbrugging van de Amstel is het bouwwerk niet weg te denken uit het beschermd stadsgezicht. Bovendien ligt brug 246 in het deel van de stad, dat de gemeente als Unesco-Werelderfgoed heeft voorgedragen.

De Hogesluis in de huidige onttakelde toestand
De Hogesluis (W. Springer, 1883) met op de achtergrond het Paleis voor Volksvlijt (C. Oudshoorn, gebouwd 1855-1864, afgebrand 1929). Het Paleis is er niet meer. Verdwijnt nu ook de Hogesluis?

De rijksmonumentenstatus brengt naar onze mening de verplichting met zich mee dat de oude brug zo goed mogelijk moet worden hersteld, met hergebruik van alle afkomende materialen. Wat bouwkundig niet te handhaven is, moet worden herbouwd. Het belangrijkste is echter het zuiver inhoudelijke argument dat voorkomen moet worden dat een van de meest bijzondere bouwkundige prestaties van de negentiende eeuw, gelegen op een van de mooiste plekken van de Amsteloevers, voorgoed zal verdwijnen. Omdat de Hogesluis een rijksmonument is dient ook de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed haar goedkeuring aan dit plan te verlenen. Het is echter nog alleszins onzeker of zij met sloop van de brug zal instemmen. We wachten in spanning af.

David Mulder

(Uit: Binnenstad 240, juni 2010)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.