IJ-oevers

De nieuwe stadsmuur van Amsterdam

Jaren geleden liep ik trots met buitenlandse gasten door de straatjes van Bickerseiland, Realeneiland en Prinseneiland. Ze genoten van de fraaie doorkijkjes op het water. Mijn gasten zullen schrikken als ze er nu rondkijken en de nieuwe woontorens aan het Westerdok zien. In folders van gemeente en projectontwikkelaars wordt juichend geschreven over de nieuwbouw.

Zichtlijn op de nieuwe bebouwing op het Westerdokseiland vanuit de Galgenstraat	Westerdokseiland gezien vanuit Amsterdam Noord

“De architectuur, de aankleding van de openbare ruimte, en de steigers aan water zijn stoer en toch intiem”, is een van de ronkende zinnen. “De gezelligheid van het Bickerseiland en de Haarlemmerstraat, het is allemaal naast de deur. De architectuur houdt subtiel rekening met de zichtlijnen vanuit de binnenstad.” Toe maar. De jubeltonen zijn zo indringend dat je echt gaat geloven dat daar iets moois tot stand komt. Er is subtiel rekening gehouden met de zichtlijnen vanuit de binnenstad. Subtiel betekent in dit geval dat vrijwel geen rekening is gehouden met die zichtlijnen. Ga eens naar de Kleine Bickersstraat, naar de Realengracht, naar het straatje Prinseneiland, naar de Galgenstraat, naar de Korte Prinsengracht. Op al die plekken zie je delen van de muur. Ga naar Bokkinghangen en het Barentzplein, de muur komt op je af. Op het Westerdok staat het koloniaaletablissement waar nu de waterpolitie zit. Het wordt gesloopt worden voor de bouw van een hotel en de rechtbank die in het water komen. Ze zullen nog duidelijker vanuit de binnenstad te zien zijn dan de bouwsels die er nu al staan.
Aan de overkant van het IJ wordt Overhoeks gebouwd op het vroegere Shellterrein. Een gemeentelijke folder spreekt over ‘spectaculaire woontorens’. Westerdok, Oosterdok, Oostelijke Handelskade en Overhoeks; deze nieuwbouwlocaties zorgen ervoor dat de stad door een nieuwe muur wordt omgeven. Vanuit de binnenstad zal je op veel plekken kunnen zien waar het IJ ligt. Niet door een blik op het water zelf, maar door het uitzicht op de nieuwe stadsmuur.

Frans Heddema

(Uit: Binnenstad 228/229, juni 2008)