Vergissing Weesperstraat niet doorzetten

De Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad heeft in een raadsadres aan de deelraad van het stadsdeel Amsterdam-Centrum haar zienswijze kenbaar gemaakt over het ontwerpbestemmingsplan Weesperbuurt. De kritiek van de VVAB richt zich vooral op het mogelijk maken van nieuwe bebouwing aan de Weesperstraat, een straat die door de schaalvergroting van de vorige eeuw al een litteken in het weefsel van de historische binnenstad vormt. Die vergissing mag niet doorgezet worden.

De Weesperstraat-doorbraak met in het verschiet de Rembrandttoren.

De Vereniging heeft bezwaar tegen bebouwing op de hoek van de Sarphatistraat en het Weesperplein omdat het huidige ‘pleintje’ fungeert als een waardevolle uitbreiding van het Weesperplein en omdat de aansluiting van het voorgestelde bouwvolume op het aangrenzende gebouw van architect Bodon op onoverkomelijke architectonische en praktische bezwaren stuit.
De VVAB heeft ook bezwaar tegen de voorgestelde bebouwing aan de kop van de Weesperstraat in het ‘gat’ tussen het charmante schoolgebouw van H. Leguyt uit 1897 aan het Hortusplantsoen en de bekende studentenflat van Herman Herzberger uit 1966, beide gemeentelijke monumenten. Dat de horizontale geleding van het gebouw van Herzberger beleefbaar blijft vindt de VVAB belangrijker dan het beoogde markeren van wat kennelijk wordt beschouwd als het begin van de rampzalige Weesperstraatbebouwing: “Die bebouwing begint nu voorbij de Nieuwe Keizersgracht en dat moeten we vooral zo houden. Herzberger is voor die bebouwing een kwalitatief waardevolle opmaat die tegelijk de kwalitatieve ondermaatsheid van wat volgt benadrukt.”
Tenslotte maakt de VVAB bezwaar tegen bebouwing van de Weesperstraat achter de Amstelhof. Dat de binnenstadsvreemde Weesperstraat ruimtelijk pas mag beginnen voorbij de Nieuwe Keizersgracht geldt aan de zijde van de Amstelhof nog veel sterker. Weliswaar is de bebouwing achter de Amstelhof op dit moment geschrapt, maar er wordt onvoldoende afstand genomen van het idee.
“Wat hierboven is gezegd over het begin van de Weesperstraatroute geldt a fortiori voor de bebouwing aan de westzijde. Het daar geprojecteerde gebouw op poten lijkt een echo uit een verleden waarvan iedereen dacht dat het nu toch echt was afgezworen. Is er iemand uit zijn graf opgestaan om de klus nog even af te maken? Hoe dan ook, het lijkt ons een onzalig idee om hier bebouwing van enige omvang te realiseren, ook al heeft er in het verleden in deze omgeving wel bebouwing gestaan. Het meest kenmerkende van de huidige situatie is het groene karakter en het zicht op de achterzijde van de Amstelhof en de bebouwing aan beide grachten. Het groen steekt nu heel duidelijk in de eerder gedachte boulevard en onderbreekt hier dus de wand daarvan. Daarmee vormt het een zeer belangrijke overgang naar wat nog als de oude stad kan worden ervaren en legt het een direct beleefbare relatie met de historische bebouwing rondom het groen en met wat toch een van de meest karakteristieke Amsterdamse monumenten is, de Amstelhof. Hoe kan het idee ontstaan dat de waarden van een zich breed openende groene ruimte en van zicht op karakteristieke historische bebouwing behouden kunnen worden door het gebouw op poten te zetten? Het geprojecteerde gebouw zal ze grondig vernietigen. Zelden zal het conflict tussen het beeld van een moderne grootschalige doorgaande route en de veel kleinschaliger belevingswaarden van een historische binnenstad sprekender zijn. Dat hier naar onze mening voor de kleinschalige stad moet worden gekozen zal duidelijk zijn.”

Walther Schoonenberg

Meer lezen:
[Raadsadres bestemmingsplan Weesperbuurt] (PDF-bestand)

(Uit: Binnenstad 218, oktober 2006)