Plan van bewoners om de Vijzelgracht open te graven

De vereniging steunt het plan van het comité ‘VijzelGracht – Entrée met KRACHT!’ om in plaats van een ondergrondse parkeergarage boven het metrostation de vroegere gracht terug te brengen. Het initiatief van Vijzelgracht-bewoner Huib Tilanus wordt gesteund door een groep bewoners en bedrijven van de Vijzelgracht: "Met een gracht krijgt Amsterdam een fraaie entree naar de stad”.

Zicht op de Vijzelgracht vanaf het Weteringcircuit met de aanleg van de Noord/Zuidlijn: de tram is omgeleid

Zicht op de Vijzelgracht vanaf de Prinsengracht met de aanleg van de Noord/Zuidlijn

De Vijzelgracht was een kleine radiaalgracht tussen de Prinsengracht en de Lijnbaansgracht, waarlangs de Vijzelstraat liep, een belangrijke radiaalstraat die tot aan de Munt doorloopt. De demping van de Vijzelgracht in 1933 was een gevolg van de verkeersdoorbraak van de Vijzelstraat. De stad had behoefte aan een verkeersroute naar de zuidelijke stadsuitbreidingen. De Vijzelstraat begon tegenover de Munt met een flessenhals van 7 m, daterend van vóór 1600. In 1907 besloot de gemeenteraad de Vijzelstraat te verbreden tot 22 m, door afbraak van de huizen langs de westzijde. In 1917 verdween de bebouwing tussen het Singel en de Herengracht, een jaar later die tussen de Heren- en Keizersgracht, in 1926 tenslotte tussen de Keizers- en de Prinsengracht. In 1933 volgde de demping van de Vijzelgracht. Dat was eigenlijk overbodig want de Vijzelstraat had genoeg ruimte naast de Vijzelgracht: de gedempte gracht werd een onbestemd stukje openbare ruimte.

Uit het rapport van de TU Delft: dwarsdoorsnede van het metrostation en de gracht met het profiel van de Vijzelgracht daarboven.

Uit het rapport van de TU Delft: plattegrond van de Vijzelgracht met gracht.

Momenteel is de bouw van het metrostation Vijzelgracht in volle gang. De ruimte boven het metrostation is op dit moment nog onbestemd, alhoewel rekening wordt gehouden met de aanleg van een ondergrondse parkeergarage.
De buurt is falikant tegen de aanleg van de ondergrondse parkeergarage – er komt immers ook een garage onder het nabijgelegen Weteringcircuit – en heeft als alternatief een plan gemaakt voor de aanleg van een gracht. Drie studenten van de TU Delft hebben onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van dat plan. Zij kwamen tot de conclusie dat er voldoende ruimte is voor stoepen, straat, een trambaan, ingangen van het metrostation en een gracht aan de westzijde. Het comité VijzelGracht - Entrée met KRACHT! heeft o.a. architect Sjoerd Soeters achter zich.

Raamaffiche van het Comité Entrée met KRACHT!

Stadsdeelwethouder Guido Frankfurther, bekend van o.a. het plan om in de Westerstraat of de Elandsgracht een gracht terug te brengen, heeft echter laten weten dat het terugbrengen van het water in de Vijzelgracht een 'gepasseerd station' is, omdat het metrostation al wordt gebouwd en wijziging van de bestaande plannen zonder parkeergarage veel geld zal kosten. In 2007 wordt echter pas de definitieve beslissing daarover genomen.

Walther Schoonenberg

(Uit: Binnenstad 213, oktober 2005)