Overzicht van alle artikelen

Theo Rouwhorst, oud-medewerker van Bureau Monumentenzorg, helpt in een aantal artikelen de lezers bij het ontsluieren van de Amsterdamse gevelgeheimen.

De architectonische detaillering van de Amsterdamse gevels speelt zich allemaal af in een geveldikte van 30 tot 40 cm. Kenmerkend is de overheersende kleine schaal van de huiselijke afmetingen met beperkte lengte- en hoogtematen. In de doorsnede van de gevel zijn er wel 4 tot 5 lagen, die alle een eigen variatie in profilering kennen. Zo valt als eerste laag de overkragende natuursteen met eigen ornamenten op; dan komt de bakstenen gevel met z’n voegwerk, kleur en vormvariatie; vervolgens de dieperliggende houten kozijnen met hun verschillende profileringen; pas daarna de deuren en de vensters: de houten ramen en roeden waar het glas in gevat is; en tenslotte, als toegevoegde versierende elementen, de smeedwerken en ijzerwaren. Over deze rijke variatie aan architectonische elementen, die in de nieuwe architectuur vaak ontbreekt, valt veel te vertellen. De bouwkundige bijzonderheden zijn een genot voor het oog en van belang bij het restauratiewerk, omdat bij weglating veel van het karakter verloren gaat. De schoonheid zit vaak juist in de details en als je scherp kijkt valt er in Amsterdam veel te beleven.

Dit zijn de afleveringen, die in de rubriek 'Oog voor detail' zijn verschenen:

1. Geveldetaillering en paneeldeuren (Binnenstad 212)
2. Snijramen (Binnenstad 213)
3. Buitenluiken en delendeuren (Binnenstad 214)
4. Vensters, ramen en roeden (Binnenstad 215)
5. Houten kozijnen (Binnenstad 216)
6. Deurkalven (Binnenstad 217)
7. Deur- en raamomlijstingen I (Binnenstad 218)
8. Deur- en raamomlijstingen II (Binnenstad 219)
9. Houten onderpuien (Binnenstad 220)
10. Houten onderpuien II (Binnenstad 221)
11. Uitstal- of winkelkasten (Binnenstad 222)
12. Erkers (Binnenstad 223)
13. Houten kroonlijsten (Binnenstad 226)
14. Houten puilijsten (Binnenstad 227)
15. Historische dakkapellen (Binnenstad 228/229)
16. Hijsbalken (Binnenstad 231)
17. Attieken (Binnenstad 232)
18. Balkons (Binnenstad 233)
19. Pothuizen (Binnenstad 234)
20. Stoepen (Binnenstad 235)
21. Stoepbalusters (Binnenstad 236)
22. Stoeppalen (Binnenstad 238)
23. Stoephekken (Binnenstad 239)
24. Gevelankers (Binnenstad 240)
25. Deurbeslag (Binnenstad 241)
26. IJzeren deurroosters (Binnenstad 242)
27. Gevellantaarns I (Binnenstad 243)
28. Gevellantaarns II (Binnenstad 245)
29. Gehengen en scharnieren (Binnenstad 246)
30. Oude sloten en sluitingen (Binnenstad 247)
31. Historische deurkrukken (Binnenstad 248)
32. Gevelbasementen (Binnenstad 249)
33. Natuurstenen onderpuien (Binnenstad 250)
34. Waterlijsten en lekdorpels (Binnenstad 251)
35. Historische dakschoorstenen (Binnenstad 253)
36. Oud metselwerk (Binnenstad 254/255)
37. Houten frontons (1) (Binnenstad 257)
38. Houten frontons (2) (Binnenstad 258)
39. Gevels op vlucht (Binnenstad 260)
40. Geveldetails van licht en schaduw (Binnenstad 261)