De Amstel is van ons allemaal

“In de stad is het vrijwel onmogelijk om ongestoord langs de Amsteloevers te wandelen of te fietsen. Woonschepen, volgegroeide oevers en geparkeerde auto’s belemmeren het visuele en fysieke contact met de rivier. Bestaande gebruiksmogelijkheden van de openbare ruimte langs de Amstel zijn ver beneden de maat”. Dit is geen noodkreet van een verontruste burger, maar een letterlijk citaat uit de gemeentelijke nota “Stad aan de Amstel, naar een Plan van Aanpak” uit mei 2001.

Sindsdien is er veel water door de Amstel gestroomd, maar is er nog geen enkele verbetering zichtbaar. De verloedering van de Amstel is niet alleen een probleem van de binnenstad, ook buiten het centrum neemt de verloedering van de Amsteloever hand over hand toe. Stadsdeel Oost/Watergraafsmeer spant hierbij de kroon.

Goede hoop

In de jaren 1995-1998 zijn onder leiding van het stadsdeel uitvoerige gesprekken gevoerd tussen de woonboot- en walbewoners van de Weesperzijde. Dit heeft geresulteerd in de nota “Gebruik Openbaar Water”. Veel zaken zijn toen naar redelijke tevredenheid van beide partijen geregeld. Ik noem enkele voorbeelden:

• Tussen de woonboten moet een minimale afstand van twee meter blijven om zicht op het water te behouden.
• Schepen en arken krijgen maximale hoogte- en lengtematen en bij omruil of vervanging mogen deze niet worden vergroot.
• De oever is openbaar en mag niet worden gebruikt voor houtopslag, hokken en andere bouwsels.
• Het water tussen oever en wal moet vrij zijn en is niet bestemd voor bootjes, vlotten en ander drijfgerei.
• Om de recreatieve functie van de Weesperzijde te versterken zouden een drietal recreatiepunten worden gemaakt, bij voorkeur in het verlengde van de dwarsstraten. Hiertoe zou bij het vertrek van een woonboot geen andere woonboot mogen terugkeren, totdat de beoogde recreatieplaatsen waren gerealiseerd.

Kortom op hoofdlijnen een goed plan dat enige hoop bood.

Niet waterdicht

Uit één wandeling of fietstocht langs de Weesperzijde vanaf het Amstelhotel tot aan de Berlagebrug blijkt echter dat er van de plannen nog niets terecht gekomen is. De vrije ruimte van twee meter tussen de woonboten is meestal kleiner en soms nihil. De maximale afmetingen worden her en der ruimschoots overschreden. De oever is volledig geprivatiseerd door hekwerken, schuttingen, hagen en metershoge bamboe. Daarbinnen een ongekende variatie aan hokken voor houtopslag, fietsenberging en andere schuurtjes. Vanaf de waterzijde is er een toename van drijvende terrassen en vlotten. En het zal u niet verbazen dat de ruimte tussen wal en schip ook geheel in beslag is genomen door bootjes en ander drijfgerei.

Politiek vaarwater

De buurt, verenigd in de Belangenvereniging Weesperzijdestrook, verzoekt al jaren om handhaving en naleving van het vastgestelde beleid. Helaas zonder enig resultaat. De verantwoordelijke wethouders J. Prins (PvdA) en P. Sertons (GroenLinks) zijn ziende blind en horende doof. De Weesperzijde heeft bij hen geen enkele prioriteit en beide heren verschuilen zich achter de opmerking dat zij bezig zijn met het vaststellen van een ‘nota over handhavingsbeleid’. Zolang deze er niet is, kan volgens beide heren niet worden gehandhaafd. Door een dergelijk slap beleid creëert het stadsdeel een Klein Vinkenslag aan de Amstel.

Een nieuw en fris stadsdeelbestuur zal na de volgende verkiezingen de politieke moed moeten hebben om dit jarenlange gedoogbeleid weer in goed vaarwater te krijgen.

Hoe het ook kan, laat wethouder Paul Beving zien in ZuiderAmstel: na ruim twintig jaar gedoogbeleid wordt hier nu een einde gemaakt aan de wildgroei ter hoogte van het Martin Luther Kingpark. Alle woonbootbewoners hebben onlangs een brief van het stadsdeel ontvangen met het verzoek de openbare oever geheel te ontruimen. Bij weigering zou het stadsdeel zelf zorgen voor ontruiming en de rekening aan de bootbewoners presenteren. Het kan dus wel. Kwestie van lef, vastberadenheid en doorzettingsvermogen.

Het roer moet om

De twee Amsteloevers, gerekend vanaf de Munt tot aan de Berlagebrug, meten tezamen circa 4500 meter en worden in beslag genomen door nog geen 150 woonboten. Het is toch bizar dat de meer dan duizend walbewoners die aan de Amstel wonen en de tienduizenden passanten zich zo laten afschepen. Nu hoeven niet gelijk alle boten weg, maar het evenwicht is afgelopen decennia ongelooflijk verstoord. Het is nu de hoogste tijd om het roer radicaal om te gooien en de Amstel beetje bij beetje weer terug te geven aan de stad.

Amsterdammers en liefhebbers van de Amstel, verenigt u en laat uw stem horen aan uw bestuurders. De Belangenvereniging Weesperzijdestrook roept actieve burgers in het stadsdeel Centrum en de andere, aan de Amstel grenzende, stadsdelen op om de komende jaren gezamenlijk op te varen in de herovering van onze Amstel. Voor aanmelding en ideeën kunt u ons bereiken via www.weesperzijde.nl.

Maarten de Boer,
Oud-bestuurslid VVAB,
Voorzitter Belangenvereniging Weesperzijdestrook

(Uit: Binnenstad 208, november 2004)