Bouwplannen in de Schippersstraat

Schipperstraat 6-10, huidige situatie

Soms word je als vereniging geconfronteerd met problemen die je wel zou willen oplossen maar die je, dat doende, in conflict brengen met de belangen die je volgens de eigen statuten hebt te verdedigen. Dat was het geval in de Schippersstraat.
Gealarmeerd door berichten van een bewoonster dat er sloopplannen waren voor Schippersstraat 4 t/m 10 zijn we gaan kijken wat er aan de hand was. De eerste vraag is altijd: waar gaat het over. Schippersstraat 4 en 8 zijn rijksmonumenten, de nummers 6 en 10 is geen bijzondere waarde toegekend; die zijn dus ingedeeld in orde 3. Zie voor het huidige beeld bijgaande foto.

Nummer 4 is in vrij redelijke staat en er zijn zeker geen sloopplannen voor dit pand. Nummer 6 is een tweelaags onderstuk, dat wel een zekere charme heeft, maar dat klein is (3,5 x 6m) en aan drie zijden geheel is ingebouwd, Nummer 8 is weer een monument, maar in erbarmelijk slechte staat en het heeft met nummer 10 een gemeenschappelijke bouwmuur. Ook laatstgenoemd pand verkeert niet in goede staat. Bouwtechnisch onderzoek heeft de noodzaak van snelle actie aangetoond.
Buro De Binnenstad ontwikkelt in opdracht van de eigenaar plannen voor de nummers 4 t/m 8 en neemt daarbij in overleg met het stadsdeel ook nummer 10 mee, gezien de technische samenhang. Het stadsdeel is eigenaar van nummer 10 en zal Buro De Binnenstad daarvoor een erfpachtaanbieding doen. Bewoners van dit huis zijn niet in staat gebleken zelfstandig een plan van aanpak te ontwikkelen.

De voorgevels (plan Buro De Binnenstad)	De achtergevels (plan Buro De Binnenstad)

Buro De Binnenstad heeft een plan ontwikkeld (zie de tekening) waarbij nummer 6 wordt vervangen door moderne nieuwbouw en wordt samengetrokken met nummer 8. Gezien de maat en de beperkte lichttoetreding van nummer 6 lijkt dat geen onlogische gedachte, maar met de vorm zijn wij weinig gelukkig. Juist in deze gevelwand, die tamelijk homogeen is maar duidelijk contrasteert met de tegenoverliggende gevelwand pleiten wij voor nieuwbouw in historiserende vorm. In de huidige opzet is zelfs een afronding van dit pand met een traditionele daklijst zoals elders in deze gevelwand niet mogelijk.
Wat er aan nummer 8 valt te redden is niet duidelijk. Bouw- en woningtoezicht adviseert tot totale sloop, bureau Monumenten en Archeologie hoopt de voorgevel en de balklagen te kunnen behouden. Naar de technische mogelijkheden wordt momenteel een onderzoek ingesteld. Wat de uitkomst ook zal zijn, de gevel zal in zijn oude gedaante terugkeren. Voor nummer 10 wordt herbouw in historiserende vorm voorgesteld. De nu zeer onaantrekkelijke onderpui krijgt een drastisch verbeterd aanzicht en er komen nieuwe bovenverdiepingen die voldoen aan het nieuwe bouwbesluit en waarbij de gevelindeling beter is dan voorheen. De consequentie is wel dat het pand hoger moet worden, maar dat lijkt hier niet bezwaarlijk. Onvermijdelijk zullen de bewoners/gebruikers minstens tijdelijk hun onderkomen moeten verlaten. Dat is heel ingrijpend, maar niets doen zou op misschien niet eens erg lange termijn nog veel ernstiger gevolgen kunnen hebben. Op basis van de verkregen informatie, waaruit de absolute noodzaak blijkt tot ingrijpende maatregelen op nummer 8, lijkt ons handhaving van de huidige situatie voor nummer 10 niet realistisch en gezien de verwaarloosde staat ook niet wenselijk.
Vervanging van nummer 6 lijkt in redelijkheid ook moeilijk te voorkomen. Het huidige voorkomen doet denken aan de Waterlandse architectuur. Dat is niet verwonderlijk, want vanouds zijn er directe relaties van deze buurt met Waterland. Melk en vis vonden vroeger vanaf Nieuwendam hun weg per roeiboot over het IJ naar hier. Of dat voldoende reden is om de huidige situatie te laten bestaan is echter de vraag. Naar ons oordeel zou er echter voor de nieuwbouw zonder al te veel problemen ook een betere oplossing kunnen worden gevonden dan deze volstrekt niet in de omgeving passende gevel.

Herman Pinkse

(Uit: Binnenstad 203, december 2003.)