Het Huis en ik 3

Rampen, maar een mooi einde

Het was heus niet allemaal zo leuk hoor, het was soms een regelrechte ramp met dat huis. Eens, toen het dak helemaal openlag en de aannemer het voor de nacht met een zeil had afgedekt, stak er een woeste najaarsstorm op, die het zeil wegblies. De regen gutste door alle naden van het huis. En ik met een jas over mijn pyjama de touwtjes weer vastbinden. Uiteindelijk hebben we een mooi dak, maar de Monumentenwacht zegt elke keer bij controle dat het ventifol verkeerd tussen de dakpannen ligt. Dat is vast wel waar, maar moet ik dat nou helemaal opnieuw laten doen? Dat bewaren we voor onze opvolgers. Wij zijn daar nu te oud voor, een keer is het 'op'.
Winter 1959. De kinderen dansen van vreugde op mooie, maar helaas niet zo duurzame Tsjechische tegeltjes.

En neem het terras, onze uitloop van drieënhalve meter. Het was eerst geblokt van hard gebakken donkergrijze en witte Tsjechische tegeltjes. Prachtig, maar na een jaar begon het cement als een kwaadaardige uitslag over de steentjes te kruipen. Het was niet schoon te houden en de deskundigen mompelden iets van 'het moet kunnen ademen'. Daarna kregen we grote travertijntegels van onze buurman, natuursteenhandel Hessels, maar die vroren stuk. Je snapt niet, dat de mensheid zoiets blijkbaar niet mooi kan maken. Nu hebben we grindtegels met smalle kieren ertussen, waaronder altijd een laagje water staat. Dat schijnt prima te zijn. Ons terras kan niet echt vlak blijven en mooi schuin aflopen. Het zakt altijd een beetje door, en dan loopt het net niet voldoende af. Dat komt doordat het niet van beton is. Deskundigen hebben altijd een antwoord klaar: 'Dan was het te zwaar geworden en hadden we de aanbouw moeten funderen.' Maar ik heb nooit gezegd dat het op een koopje moest; soms sparen die bouwers aan het verkeerde eind. En hoe vaak hebben we niet gemeld, dat onze achtergevel vochtig was. Schimmel in de kasten en de spiegels tussen de ramen werden er zwart van. Daar was niets aan te doen, "dat hebben heel veel huizen in Amsterdam"... Tot eindelijk in 1992 een gisse bouwvakker zei: u hebt geen lood op de top van de achtergevel, dan gaat de baksteen het regenwater als vloeipapier opzuigen. Had niemand dat nu eens eerder kunnen zeggen? Het kon eenvoudig worden verholpen - het kost je wèl een steiger bouwen. Vochtproblemen - ik ga er niet over uitweiden. Elke kamer moet hier apart worden gestookt. Na het kolentijdvak had je een paar jaar het interregnum van de oliestook. Wat dat inhield, is nu onvoorstelbaar, veel gekker dan die ouwe potkacheltjes. Je moest altijd een paar olievaten in voorraad hebben, dat was al krankzinnig in zo'n oud huis. Je zette een olievat op zijn kop in een mantel, zodat de olie via een ventiel in de kachel kon lopen, en je moest er op het juiste moment een brandende lucifer in gooien. Dat vergat je, de kachel liep vol olie en dan moest die olie weer met een rol wc-papier of een pak maandverband worden opgezogen. Gek werd je ervan. Het vat was altijd op het verkeerde moment leeg. En het gaf roet, een permanente motregen van zwart stof over de stad. In 1967 brak het aardgastijdperk aan, en je beseft gewoon niet meer, wat een geluk dat was en nog is. Op het dak werd de schoorsteen vernieuwd. Dat deed Appie, een legendarische vakman, die echt loodrecht kon metselen!

Ons huis had een metalen plaatje aan de deurpost waar een 'mezoez'a op had gezeten. Dat relict van de vroegere joodse bewoning had ik jarenlang stug verdedigd wanneer er werd geschilderd. Toch, bij een schildersbeurt in 1992, was het ineens weggehaald en de plek waar het had gezeten was glad geplamuurd. Dat is nu eenmaal zo, die jongen weet niet wat hij doet, hij doet gewoon zijn werk, je kan er niet eens boos om zijn. Gelukkig hebben we aan de binnenkant van de deurpost nog zo'n plaatje ontdekt en blootgelegd. De hele jodenhoek droeg nog lang de zichtbare herinnering aan haar joods verleden mee. Je keek bij ons achter dwars door de sloopgaten heen op het Waterlooplein. Dat had ook iets grappigs tot gevolg. Op driehoog achter, waar de dichter had gewoond die midden in de nacht na zes keer bellen zijn vriendin ontving, woonde na hem een aantrekkelijke studente, die 's avonds niet altijd zin had open te doen. Maar de jongens kenden een list. Zij fietsten naar de Nieuwe Amstelstraat, vanwaar de achterkant van ons huis dank zij de sloopgaten zichtbaar was. Dan zagen ze haar licht branden en floten het fluitje van hun vriendenkring; en ja, als ze dan terugfietsten en aanbelden, dan wist ze dat zij wisten dat ze er was en deed wèl open.

Boeken en Design

Het souterrain trok altijd leuke mensen aan. In de jaren vijftig zat daar het antiquariaat van Piet Schippers. Soms verscheen er 's nachts een onmetelijke vrachtauto voor het huis, die een hele bibliotheek uit de DDR in het souterrain kieperde. Max Schumacher, de antiquaar van de Geldersekade - hoek Rechtboomsloot, kreeg, omdat hij deskundig en eerlijk was, de eerste keus. Hij klauterde zoekend en speurend over die boekenberg. Later kwam de Academische Pers van Ronald Grüner. Hij vond in 1976 twee huizen verderop meer ruimte en werd opgevolgd door John Simons, die hier zijn handel in kunstboeken Idea Books begon. John zei tegen ons: "Everybody speaks english to me, but you should speak dutch, I want to learn dutch!" Zijn bedrijf kwam tot grote bloei en moest in 1984 naar een grotere ruimte op ons strookje verhuizen. Daarna kwam er uitgeverij J. C. Gieben, gespecialiseerd in de klassieke oudheid, met klanten over de hele aardbol. Het souterrain was op den duur aardig uitgewoond, maar Han Gieben zei: "Dat is juist goed, want als hier zo'n Amerikaanse geleerde die paar treden afdaalt, voelt hij zich meteen in het hart van old- Europe". Na zijn vertrek hebben we het souterrain, veertig jaar na de oplevering, helemaal 'clean' gerenoveerd. Nu zit er het grafisch ontwerpbureau 'De Vilder en Cyclone', bestaande uit twee jonge vrouwen met computers.

Ricardo

(Uit: Binnenstad 189, juli 2001.)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.