Kalverstraat wil zelf woningen gaan bouwen

Bouwen boven winkels…, het is een kreet die al decennialang door het gemeentebestuur wordt geslaakt. Tot nu toe zijn de resultaten pover. De Kalverstraat wil het nu zelf proberen. Een projectontwikkelaar en een financier zijn al gevonden. Volgens Kalverstraat-manager Marion Ponsen 'moet het lukken'.
Kalverstraat-manager Marion Ponsen

Marion Ponsen, sinds begin dit jaar manager van de Kalverstraat, is er van overtuigd: "Met de Kalverstraat gaat het steeds beter. De straat zit in de lift." De cijfers lijken haar gelijk te geven. Op de wereldranglijst van winkelstraten nam de Kalverstraat vier jaar geleden de 27ste plaats in, nu is het de achttiende. De straat is bovendien samen met de Grote en Kleine Straat in Maastricht de duurste van Nederland. De huren zijn er 3300 gulden per vierkante meter per maand. Op sommige plekken is de prijs de laatste jaren met een derde gestegen. Maar de hoogte van de huren zegt lang niet altijd iets over de kwaliteit van de winkels. Een voorbeeld daarvan is het Damrak, de huurprijs is 2800 gulden per vierkante meter, maar dat het een prettig, kwalitatief hoogstaand winkellint is, zal toch niemand durven beweren. Op het Damrak wordt gespeculeerd met panden en een aantal is in bezit gekomen van lieden, die alleen snel geld willen verdienen en die zich minder bekommeren om de uitstraling van de straat. De Kalverstraat laat een andere ontwikkeling zien. De 230 panden zijn in het bezit van 94 eigenaren, voor het grootste deel bestaande uit Nederlandse en Duitse vastgoedfondsen en grote banken die wel degelijk belang stellen in de uitstraling van de hele straat.

Dat is ook de reden dat winkeliers en eigenaren een Kalverstraat-manager hebben aangetrokken, die ervoor moet zorgen dat de straat nog meer potentie krijgt. Marion Ponsen die deze functie vervult, komt uit Deventer. Ze was er van 1994 tot 1999 raadslid voor de Stadspartij en was betrokken bij stadsvernieuwingsprojecten. Eén groot verschil met Deventer is haar opgevallen: "Je hebt hier veel mogelijkheden om besluiten van het gemeentebestuur te beïnvloeden. Wij als Vereniging Kalverstraat hebben veel vooroverleg met ambtenaren en dat ervaar ik als bijzonder." "Maar", voegt ze er onmiddellijk aan toe, "de arrogantie van Amsterdammers die beweren dat in hun stad alles beter gebeurt dan elders in Nederland, is niet terecht." Zo verbaast ze zich erover dat de gemeente al jaren worstelt met de vraag hoe je er toch voor kan zorgen dat in de lege ruimtes boven winkels woningen komen. Een paar ambtenaren op het Stadhuis houden zich al jaren met wonen boven winkels bezig. De resultaten zijn niet spectaculair.

Initiatief moet van eigenaren uitgaan

Boven de winkels staan de vroegere woningen leeg, hoogstens gebruikt voor opslag van verpakkingsmateriaal

Marion Ponsen: "Het is ook niet goed om de gemeente als trekker voor dit soort plannen hebben. Het initiatief moet van de eigenaren uitgaan." Omdat ze het in dit soort zaken niet bij woorden wil laten, heeft ze de gemeente voorgesteld om een NV op te richten waarvan de gemeente, de vereniging van eigenaren en een projectontwikkelaar deel uitmaken. Deze NV zou ervoor moeten zorgen dat die woningen in de Kalverstraat er eindelijk komen. Marion Ponsen: "Ik heb iemand uit Deventer die zo'n NV van de grond wil trekken en die het project ook risicodragend wil financieren. Je moet met een groot bouwblok beginnen. Via de stegen moet je toegang krijgen tot galerijen, die de woningen aan de achterkant bereikbaar maken." Met de gemeente wordt nu overleg gevoerd over dit voorstel. Hoe dat verloopt? Marion Ponsen: "De gemeente moet delegeren en dat is niet bepaald haar sterkste kant. Maar het plan moet slagen. Onze man heeft met succes projecten gedaan in Den Haag en in Deventer, dus waarom zou het hier niet slagen? Als het lukt krijgt de Kalverstraat een paar honderd woningen, want vrijwel alle bovenruimtes staan leeg, ze worden niet eens voor opslag gebruikt."

Een ander project waarvoor de Kalverstraat-manager zich inspant is het creëren van een servicecentrum, waarin ook een crèche is opgenomen. Marion Ponsen: "Het is voor de winkels een probleem om goed personeel te krijgen. Wij hebben kwaliteit nodig, mensen die een paar talen spreken en dienstbaar zijn. Ik zou het leuk vinden als we herintreders zouden kunnen inschakelen. Dan heb je kans dat je een ander type krijgt dan de meiden met kauwgomballen in hun mond die je nu soms in zaken ziet. Die herintreders kan je alleen krijgen als je kinderopvang hebt. Bovendien is een crèche ook aantrekkelijk voor ouders die willen winkelen, maar dat liever doen zonder een of meer kinderen aan hun arm. Het geld is er. Werkgevers en werknemers zijn verantwoordelijk voor opvang. We moeten alleen aan een pand zien te komen en we moeten zorgen dat er een startsubsidie komt en een regeling die het mogelijk maakt ook na de normale kantooruren open te zijn."
Ideaal zou zijn als de crèche bij een servicecentrum komt, dat het gat vult dat ontstaat door de sluiting van diverse postagentschappen. Naar de haalbaarheid van een dergelijk centrum wordt nog een onderzoek ingesteld. De Vereniging van eigenaren in de Kalverstraat, waarvan ook de Fortisbank lid is, is in elk geval geïnteresseerd.. Marion Ponsen: "Voor de crèche en eventueel het servicecentrum denken we aan een locatie die aan de rand van de Kalverstraat ligt, misschien is een combinatie met het te bouwen metrostation mogelijk."

Ze speelt ook met de gedachte om voor mensen die in de Kalverstraat gaan winkelen het transferium aantrekkelijker te maken. "Je hebt gewinkeld en je wilt daarna wat eten, maar je zit met de inkopen die je hebt gedaan. Als we nou eens een systeem bedenken, waarbij de klanten hun gekochte spullen in een kluis kunnen doen. Die spullen worden vervolgens naar het transferium gebracht en opgeslagen in een kluisje. De klant kan dan na het uitje in de stad naar het transferium gaan, daar de gekochte artikelen ophalen en vervolgens in de auto naar huis rijden. Dat lijkt me voor heel wat mensen aantrekkelijk."

Ze schudt heftig van "nee" bij de opmerking dat de winkels in de Kalverstraat veel te veel van hetzelfde zijn en dat de winkelketens overheersen. Ze is verbaasd als we vertellen dat winkelketens aan huurders van winkels in de Kalverstraat vier miljoen gulden bieden om te vertrekken, zodat zij de huur kunnen overnemen. Ze bestrijdt dat er verschraling van het winkelaanbod is. "Het is voor ons inderdaad moeilijk om een vinger achter de branchering te krijgen. Maar ondanks dat krijgt de straat steeds meer bijzondere winkels." Ze noemt het voorbeeld van een Spaanse winkel, gespecialiseerd in dameskleding, die zich ook elders in Europa wil vestigen en als proefproject de Amsterdamse Kalverstraat heeft uitgekozen. Ze noemt een winkel die hand gemaakte zeepjes verkoopt en ze is er van overtuigd dat ook op de plek, die Marc en Spencer zal achterlaten, een nieuwe Kalverstraat-trekker komt.
"Ik vind dat de straat zich goed profileert, er wordt bewust gekozen voor uitstraling binnen het geheel. Natuurlijk kan het beter. Ik zou ook willen dat de kwaliteit van de winkels verder omhoog gaat en dat er een prachtig winkellint komt vanaf het station met Damrak, Nieuwendijk, Kalverstraat en vervolgens de Jordaan. Maar om dat te bereiken moeten er straatmanagers en citymanagers aangesteld worden. Die kunnen met de eigenaren praten over hoge huren, die kunnen proberen om huurverhogingen, zoals die in de Haarlemmerstraat optreden, tegen te houden. Amsterdam zou veel meer aandacht moeten besteden aan dit soort citymanagement."

Frans Heddema

(Zie ook: Grote leegstand boven winkels, in: Binnenstad 184.)

(Uit: Binnenstad 189, juli 2001)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.