Amsterdams Kroonlantaarn Comité

Proefplaatsing op Prinsengracht

Op de Prinsengracht, tussen Leidsegracht en Passeerdersgracht, zijn eind april acht kroonlantaarns op de bestaande gietijzeren lantaarnpalen model 1883 geplaatst (na de eerdere plaatsing van kroonlantaarns op de Westermarkt en de Herenmarkt). Het betreft hier een proefplaatsing: de gemeente experimenteert met de lantaarns, ook wat betreft de lampen in de lantaarns en het licht dat zij uitstralen. Overigens zijn er ook twee verarmde "Ritter-lantaarns" geplaatst, op de brug over de Leidsegracht bij de Prinsengracht.

Eén van de acht op proef geplaatste kroonlantaarns op de Prinsengracht.

Het Amsterdams Kroonlantaarn Comité heeft de Ritter-lantaarn als de bekroning van de lantaarnpalen model 1883 afgewezen. Immers: de vrije forse kroonlantaarn is de enige passende bekroning van de massieve Amsterdamse lantaarnpaal. Het is de kroonlantaarn die in 1883 speciaal voor deze masten is ontworpen, terwijl de Ritter-lantaarn niet specifiek- Amsterdams is: we treffen lantaarns van dit type in heel Nederland aan. De Ritter-lantaarn is veel te iel voor de zware Amsterdamse lantaarnpalen. Bovendien is hier niet sprake van een echte Ritter-lantaarn maar een verarmde versie van een bedenkelijk tuincentrum-gehalte.

Twee uitvoeringen van de "Ritter-lantaarn" op de Prinsengracht: bij de één zit de lamp onderin, bij de ander bovenin.

De binnenstad van Amsterdam verdient meer. Het gaat ons inziens niet om mooi of lelijk, maar om wat vanuit historie en vormgeving het meest correct is. Dat is, op déze palen, de kroonlantaarn.

Naast de door de gemeente geplaatste Ritter-lantaarn is de echte Ritter-lantaarn afgebeeld. Deze lantaarn is minstens zo rijk geornamenteerd als de kroonlantaarn, maar past minder goed op de massieve paal van 1883 dan de kroonlantaarn.

Op 7 juni 2001, 's avonds om 22.30 uur, ging de raadscommissie openbare ruimte binnenstad op de Prinsengracht naar de kroonlantaarns en Ritter-lantaarns kijken. Ook het Kroonlantaarn Comité was aanwezig om vragen van raadsleden te beantwoorden.

	De op proef geplaatste lantaarns op de bestaande lantaarnpalen op de Prinsengracht hoek Leidsegracht.
A: kroonlantaarns model Westermarkt, B: Ritter-lantaarns nieuw model, C en D: huidige plastic lantaarns maar dan voorzien van verschillende varianten lampen (wit licht)

Pas na het zomerreces neemt de gemeenteraad een beslissing.

Walther Schoonenberg

Meer informatie: www.kroonlantaarn.nl

(Uit: Binnenstad 188, mei 2001.)