Kalenderpanden

In zijn door vele stadsgenoten ondersteunde brief aan de gemeenteraad schreef Geert Mak dat het als de Kalenderpanden bekende pakhuizencomplex, gemeente-eigendom, ruimte zou kunnen bieden aan ruim vijftig goedkope huurwoningen voor jongeren, plus een immense hoeveelheid ruimte voor ateliers, oefenruimtes voor muziek- en theatergroepen, et cetera.

Dergelijke gebouwen die hun oorspronkelijke bedrijfsfunctie verloren hebben, hebben een mooi nieuw etiket van de gemeente gekregen, het zijn 'broedplaatsen'. Helaas levert het vervangen van die 'broedplaatsen' door 'marktconforme' appartementen de eigenaar veel geld op. In de kalenderpanden die als extra attractie een mooi uitzicht hebben over het Entrepotdok, zullen het er 44 zijn. "Ook ons eigen grond­ bedrijf', zo staat in de bovengenoemde brief, "heeft enkel nog dollars in de ogen, hoewel Amsterdam nu al een van de rijkste hoofdsteden van Europa is. Ieder leeg pand, ieder vrij stuk grond moet zo snel mogelijk in geld worden omgezet. Je bent anders, zoals het meest Hollandse spreekwoord luidt: 'een dief van je eigen portemonnee'. En voor die ijzeren logica dient blijkbaar alles te wijken, tot onze eigen jeugd toe."

De bewoners en gebruikers van de Kalenderpanden voeren een hardnekkig gevecht tegen het ontruimingsbevel. Op het ogenblik dat dit bericht wordt geschreven is de uitslag nog niet zeker.
De gebouwen staan er nog zoals zij omstreeks 1840 met een voor die tijd uitzonderlijke constructie van gietijzeren kolommen werden opgericht en ze zijn nu nog door de monumentenwet beschermd. Hoe lang nog?

In het verweer dat de gemeente op 19 januari bij de afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State indiende, komen we het merkwaardige argument voor het verbouwingsplan tegen dat "door de instanties die het monumentenbelang van Amsterdam behartigen, zoals de Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad en het Cuyper Genootschap, geen bezwaren zijn ingediend".
Sinds wanneer worden aan particuliere, niet gesubsidieerde verenigingen die voor het algemeen belang opkomen, door de gemeente een gezag toegekend, terwijl het negatieve oordeel van de Rijksdienst opzij geschoven wordt?

Geurt Brinkgreve

(Uit: Binnenstad 181, mrt./apr. 2000)