Op de bres voor Amsterdam XLVIII:

Cluster Schievinck

Als niet de buurtgroep Schievinck tijdig en nadrukkelijk alarm had geslagen, dan zouden de panden Rozengracht 69 t/m 75 - Rozenstraat 76 t/m 64 al lang zijn vervangen door een blok koopwoningen. Dat is de eenvoudigste, de meest marktgerichte aanpak. Het Grondbedrijf verdient aan de erfpacht, de aannemer aan de bouw, de projectontwikkelaar aan de verkoop. In zijn brief van 25 februari 1995 had de toenmalige wethouder Monumentenzorg al toegezegd dat hij niet moeilijk zou doen: de monumenten Rozengracht 73 en Rozenstraat 72 en de beeldbepalende panden Rozengracht 69 en 75 mochten worden gesloopt, hoogstens zou "bekeken worden" of de geveltoppen konden worden herplaatst. "Mocht herplaatsing binnen de cluster onverhoopt niet mogelijk zijn, dan zullen de toppen worden opgeslagen, elders in de stad worden herplaatst en/of verkocht". Onverschilliger kan het al niet.

Cluster Schievinck - zijde Rozenstraat	Cluster Schievinck - zijde Rozengracht

De tegenstand van de buurtgroep die zich beriep op de monumentenbescherming viel niet in goede aarde bij de rayongroep, die op 19 december 1997 terugschreef: "Wij verzoeken u te stoppen met het voortdurend demagogisch misbruik van de term 'monument' of 'beschermd pand'. Het is namelijk niet bevorderlijk voor een correcte bestuurlijke besluitvorming."
Zo'n kribbig zinnetje geeft wel een verhelderend beeld van een ambtelijke houding ten aanzien van het (vooral in verkiezingstijd) aangeprezen overleg tussen het gemeentebestuur en ge‹nteresseerde burgerij.
Volgens de rayongroep zou restauratie van Rozengracht 73 en Rozenstraat 72 leiden tot "reconstructie van een niet- historische reconstructie. Echte nieuwbouw acht de rayongroep dan een stuk eerlijker". De Amsterdamse Raad voor de Monumentenzorg merkte hierbij op in zijn brief van 2 februari 1998: "Het is evident dat de auteur van deze beweringen niet erg op de hoogte is van de Amsterdamse architectuurgeschiedenis, en evenmin de recente ontwikkelingen in het denken over monumentenzorg". Het gaat in dit geval namelijk over z.g. Van Houten-monumenten, herbouwen uit de periode '20-'40.
Cluster Schievinck heeft inmiddels geleid tot een omvangrijk dossier correspondentie en gespreksverslagen. Het College wil daar nu een streep onder zetten: niet nóg een inspraakronde. Het plan van aanpak is inmiddels ingrijpend gewijzigd. Het houdt nu in hoogniveau-renovatie/historiserende nieuwbouw aan de Rozengracht (11 koopwoningen en winkelruimte), nieuwbouw aan de Rozenstraat (14 sociale huurwoningen met bergingen, bestemd voor ouderen) en opschoning van het binnenterrein. Dat ziet er inderdaad een stuk beter uit dan het sloop-nieuwbouwplan van 1995. Natuurlijk is geen der partijen in het geschil helemaal tevreden. De buurtgroep Schievinck had verder willen gaan in de richting van behoud en herstel ten behoeve van de sociale woonfunctie, de rayongroep in tegenovergestelde richting. De invloed van de raadscommissie is merkbaar geweest; in de discussie heeft het beschermde stadsgezicht een rol gespeeld. Hulde aan de buurtgroep Schievinck en haar medestanders.

Geurt Brinkgreve

(Uit: Binnenstad 177, juli 1999)