Daar bevinden zich een zevental plekken,
'locaties', die nog niet aan de beurt zijn gekomen in wat
ambtelijk heet: de klassieke stadsvernieuwing, zijnde het
wegwerken van kwaliteitsachterstand. De afd. Projectontwikkeling
van de Dienst Binnenstad wil nu, vóórdat het nieuwe
bestemmingsplan-Jordaan wordt vastgesteld, in één operatie de
achtergebleven locaties aanpakken. Het nieuwe bestemmingsplan
voert namelijk een indeling in van de bestaande bebouwing: orde 1
zijn de beschermde monumenten, orde 2 de beeldbepalende panden
die nu terwille van het beschermde stadsgezicht behouden moeten
blijven, en orde 3 de niet-beschermde panden. Het geldende
bestemmingsplan-1972 Jordaan had - ondanks heftige tegenstand van
de afd. Stadsontwikkeling - weliswaar de historische
stratenstructuur gered, maar de door de Commissie-Dooijes als
beeldbepalend gerangschikte panden, nu orde 2, waren in feite
vogelvrij. Daarvan zijn er in de 'klassieke' stadsvernieuwing
(het kost moeite hiervoor het woord 'klassiek' te gebruiken) al
een paar honderd gesloopt.
Het agendapunt 'Cluster Wees' op 28 november was een soort van
overval. Noch de bewoners, noch het Bureau Monumentenzorg, noch
de Adviesraad voor de Monumentenzorg (ARM) waren bij het
vooroverleg betrokken geweest. Toevallig had een achterdochtige
activist er lucht van gekregen, met het gevolg dat er wèl boze
bewoners kwamen inspreken. De ARM had twee dagen tevoren
vergaderd, ook over 'Cluster Wees', en stuurde een spoedbrief
naar de raadscommissie. Die brief werd ter vergadering in kopie
rondgedeeld. De slotzin luidt: "Door in te stemmen met de
startnotitie 'Cluster Wees' worden de beleidsintensies die
momenteel worden uitgewerkt in het Werkplan Beschermd
Stadsgezicht, welke u als politici reeds heeft onderschreven -
alleen nog niet vastgesteld - ongeloofwaardig."
Dat is duidelijke taal.
Namens onze vereniging werd op twee van de zeven locaties
gewezen. De percelen Rozenstraat 192-222 bestaan uit een rij
onderstukken. Dat daar nieuwe huizen moeten komen, zal niemand
ontkennen. Het bij de stukken gevoegde schetsje toont rechts van
het terrein een nieuw rechthoekig woningblok van het soort dat
geen relatie meer heeft met het stadsbeeld-Jordaan. Het in 1978
door het Bureau Monumentenzorg samengestelde boek "De Jordaan
28.000 meter gevelwand" laat zien dat daar vier huizen hebben
gestaan, zeker geen monumenten, maar wel huizen die elk voor zich
in de bouwgeschiedenis van de buurt thuishoorden. Aan de
linkerkant staat nog één oud halsgevelhuis met gebeeldhouwde
klauwstukken. Ons pleidooi was, op het bouwterrein de
oorspronkelijke perceelsindeling terug te brengen en om tenminste
voor een of twee van die panden de historische gevelvorm met een
herplaatste bekroning in het plan op te nemen, in plaats van het
geschetste horizontale bouwblok. Verwezen werd naar het nog
altijd geldende bestemmingsplan-1972, dat de perceelsbreedte en
de aansluiting bij het historische silhouet voorschrijft, een
voorschrift dat in de stadsvernieuwing gemakshalve werd vergeten.
Het tweede geval dat bijzondere aandacht trok van de insprekers,
was het hoekcomplex Laurierstraat 162-168/Tweede
Laurierdwarsstraat 42-44. De startnotitie biedt daarvoor vijf
keuzemogelijkheden, maar die gaan alle vijf uit van
sloop/nieuwbouw voor de vrije sector. Dat is dus een schijnkeuze,
beter gezegd: verlakkerij. De startnotitie zegt: "De hoek ...
vraagt om een architectonische verbijzondering, om de hiërarchie
van het stratenpatroon te ondersteunen". Die hoek vraagt daar
helemáál niet om, die hoek vraagt om herstel en interne
verbetering, en verder om met rust te worden gelaten. Het is een
straathoek, zoals er gelukkig nog heel wat te vinden zijn in de
Jordaan, van een eenvoudige vanzelfsprekendheid zonder
architectuur-hoogstandjes. Van de architectonische
verbijzonderingen, waarmee de stadsvernieuwers de Jordaan hebben
opgesierd, staan er méér dan genoeg. De startnotitie moet opnieuw
worden bekeken.
Geurt Brinkgreve
(Uit: Binnenstad 174, januari/februari 1999)
Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.
Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.
Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.