De stoomwals rolt verder

Oudekerksplein 6-8

Vergeleken met het parkeergarage-project is de herbouw van de door brand verwoeste monumenten Oudekerksplein 6-8 natuurlijk maar een kleinigheid. Voor iedereen die begrijpt dat voor de directe omlijsting van de Oude Kerk andere maatstaven gelden dan bijvoorbeeld in Teleport, is het wel heel belangrijk wat daar komen gaat. Het moet een kinderdagverblijf worden, dat staat vast.

Vast staat ook dat de panden vóór de brand nauwkeurig opgemeten en gedocumenteerd zijn, en dat er toen restauratiesubsidie voor werd toegezegd. De gemeentelijke afdeling Jeugdzaken kwam in 1991 met een ontwerp voor de lege plek dat, volgens W.F. Denslagen van de rijksdienst, "een schrikbarend gebrek aan stedebouwkundig inzicht verried, een soort verenigingsgebouw uit de jaren zeventig, zakelijk van vorm maar van een duffe zakelijkheid. Volkomen misplaatst op deze plek". Tegen dat ontwerp rezen van vele kanten bezwaren. Tijdens de hoorzitting vroeg de voorzitter van de commissie aan de directeur van Stadsherstel, of deze een alternatief herbouwplan kon leveren, hetgeen werd toegezegd. Zonder overleg met Stadsherstel wijzigde de gemeente het programma van eisen en droeg architect Soeters op een nieuw plan te maken. Het moest volgens de wethouder en de schoonheidscommissie een modern gebouw worden en geen herbouw. Op verzoek van B. en W. schrapte de minister de panden uit het monumentenregister. Tegen dat besluit is onder meer door Stadsherstel beroep ingesteld, omdat het een principiële beleidswijziging zou inhouden. Herbouw van door calamiteiten gedeeltelijk en zelfs geheel verwoeste gebouwen is altijd, in heel Europa, een belangrijk onderdeel van de monumentenzorg geweest. In de beroepsprocedure is nog geen beslissing gevallen. Het plan van Stadsherstel voldoet aan het programma van eisen, voegt daaraan zelfs woonruimte toe, herstelt het stadsbeeld, en is niet duurder dan het plan-Soeters. De gemeente doet echter, of dat alternatief niet bestaat. Het bouwplan-Soeters werd een jaar geleden ter visie gelegd; opnieuw kwamen de bezwaren op tafel: waarom niet het herbouwplan van Stadsherstel? Geen antwoord. Nu verschijnt de voordracht om voor de verwerving en de noodzakelijke werkzaamheden een krediet van f 424.000 beschikbaar te stellen. Het voorstel-Stadsherstel wordt niet vermeld. Het Grondbedrijf zal het plan-Soeters uitvoeren, punt uit.

Dat buurtorgapisaties en onze vereniging gepleit hebben voor het herbouwvoorstel, doet niet ter zake. Het zijn de ambtenaren die beslissen, hoe je met de omlijsting van de Oude Kerk omspringt. De stoomwals rolt verder. Is er eigenlijk nog wel een gemeenteraad?

Geurt Brinkgreve

(Uit: Binnenstad 145, april 1994)