De commissie bestond in het begin van het jaar 2001 uit Frans Amende, Eelco Bos, Jan Jonker en Herman Pinkse. Frans is ons in de loop van het jaar ontvallen. Zoals ieder in deze kring missen ook wij zijn inbreng zeer. Gelukkig draait intussen Johan Sandburg als vast lid van onze commissie mee.
In 2001 zijn er door of namens de vereniging 62
zienswijzen en bezwaren over bouwplannen ingediend,
een enkele maal door het bestuur, maar voor het overgrote deel door de waakhonden. Daarnaast
zijn er door de Vereniging tot Behoud van de Jordaan 25 zienswijzen ingediend, uiteraard allen de
Jordaan betreffende. Het onderscheid is alleen formeel van belang. Er is sprake van een personele unie
in de commissie waakhond en de betreffende plannen zijn daar ook besproken.
Met de Werkgroep Keurblokken van het Wijkcentrum d'Oude Stadt wordt in voorkomend geval overlegd
als het over de keurtuinen gaat. Daarbij wordt bezien wie in die gevallen het best kan reageren.
Volgens onze gegevens heeft de werkgroep in 2001 drie zienswijzen/bezwaren ingediend, maar we zien
waarschijnlijk zaken over het hoofd.
Ook dit jaar was de vijfde gevel veruit het meest aanleiding tot het indienen van zienswijzen. Dakterrassen
en dakkapellen in alle maten en soorten. Het zijn geen grote bouwplannen maar door hun aantal
en door de manier waarop zij in onevenredige mate het stadsbeeld dreigen te gaan bepalen is toch iedere
keer weer actie gewenst. Vorig jaar hebben wij daarover wat meer gezegd. We laten het nu bij de
constatering dat ook dit jaar bleek dat telkens weer wordt geprobeerd van daartoe ongeschikte vlieringen
toch woonruimte te maken. De druk blijft zeer hoog.
Waartegen zienswijzen worden ingediend is tegenwoordig te vinden op de uitstekende website van de
vereniging, in belangrijke gevallen in extenso. We noemen hier alleen enkele hoogtepunten, of beter
gezegd dieptepunten.
Voor het gat aan de Weteringschans naast Paradiso is een nieuw ontwerp intussen bijna klaar, deze
keer van Charles Vandenhove. De laatste versies hebben wij nog niet gezien, maar het plan is in ieder
geval veel beter dan het eerste van Groenendaal.
Naast het Scheepvaarthuis dreigt een grootschalige hotelontwikkeling. Samen met de bewoners van de
Buiten Bantammerstraat zitten we op het vinkentouw.
Over aanbouwbalkons is veel te doen geweest. Het gemeentelijke beleid is 180° gedraaid en zeer
ruimhartig geworden. De raad vroeg wel om nadere criteria. Die zijn nog in de maak. Intussen komt de
stroom van aanvragen goed op gang.
Tussen de Fokke Simonszstraat en de Lijnbaansgracht dreigt een veel te grootschalig
appartementengebouw te verrijzen met een afschuwelijke gevel aan eerstgenoemde straat. De welstandscommissie
lijkt hier de boot volkomen te hebben gemist.
Op het mr. Visserplein is de welstandscommissie het weer met ons eens dat het ingediende plan voor
het gebruik van de voormalige autotunnel niet aan redelijke kwaliteitseisen voldoet. Bovendien blijkt
in het kader van het Masterplan Wibautas opeens te zijn besloten het plein nooit meer te bebouwen en
de tram er dwars overheen te laten lopen. Soms lijkt een samenhangend beleid voor het Amsterdamse
gemeentebestuur volstrekt onmogelijk.
De slag om de Pottenbakkersgang aan de Westerstraat is feitelijk verloren. De gang wordt geen
rijksmonument en daarmee lijkt de sloop daarvan en van de voorliggende panden aan de Westerstraat
onafwendbaar. De actie is ook veel te laat gestart. We moeten alerter zijn op dit soort complexen die
bescherming verdienen en zorgen dat we ontwikkelingen voor blijven.
De panden in de Westerstraat waren ingedeeld in orde 2; toch worden ze gesloopt. Dat heeft te maken
met de voorgeschiedenis en dat is ook het geval met een aantal andere sloopplannen voor orde 2 panden.
Toch is duidelijk dat we waakzaam moeten zijn en dat z.g. beeldbepalende panden ondanks de
goede bedoelingen en ondanks de duidelijk aanwezige aandacht van de welstandscommissie kwetsbaar
zijn.
Grootstedelijke projecten onttrokken zich door hun afwijkende procedure tot voor kort teveel aan de
aandacht. Daaraan hebben we het veel te hoge gebouw van de Dexia-bank te danken, dat intussen veel
te groot blijkt te zijn. Het Dorinthotel, 70 meter hoog, dreigt nu te worden gebouwd bij de cruiseterminal.
We hebben onze leden de stuipen op het lijf gejaagd door n.a.v. een sterk van het gebruikelijke afwijkend
bouwplan in de Rozenstraat de vraag te stellen of afwijkend bouwen altijd verwerpelijk was. Het
voorbeeld was niet gelukkig en de reacties waren eenduidig negatief. Het plan is ook door de gemeente
afgewezen. We willen wel doorgaan met het ter discussie stellen van bouwplannen om de meningen
in onze vereniging beter te leren kennen. Zie het bouwplan Gasthuismolensteeg.
Bezwaren, die wij hadden tegen de bouw van een parkeergarage aan de Keizersgracht en een groot
tuinhuis aan de Herengracht kregen steun van de gemeenteraad. Bij de vaststelling van het bestemmingsplan
voor de Westelijke Grachtengordel heeft de raad dit soort bebouwing onmogelijk gemaakt.
We hebben uit de plannen, die we onder ogen hebben gekregen, langzamerhand wel een aantal algemene vragen afgeleid, waarover we graag met de gemeente zouden willen praten:
Tenslotte vinden we dat op bepaalde punten meer aandacht van onze vereniging nodig is en dat vraagt meer menskracht. We noemen:
Herman Pinkse, 6 april 2002