Amsterdam, Cradle of New York

Amsterdam, Cradle of New York, Geurt Brinkgreve, translated by Andrew McCormick, Elsevier Science Publishing Company, 1985 ?

UITVERKOCHT

Dit Engelstalige boekje is uitgegeven ter gelegenheid van de restauratie van het West-Indisch Huis aan de Haarlemmerstraat in 1981. Het West-Indisch Huis is het "geboortehuis" van Nieuw Amsterdam, het huidige New York.

In 1609 zette Henry Hudson, gezagvoerder van het VOC-schip De Halve Maan, als eerste Europeaan voet op het eiland Manhattan, dat later New York zou worden. In 1621 werd de West-Indische Compagnie opgericht, naar voorbeeld van de VOC. De Staten-Generaal van de Republiek gaf Manhattan over aan de WIC, waar bont van bevers het belangrijkste handelsgoed werd. In het wapen van Nieuw Nederland werd een bever afgebeeld. Diverse handsposten ontstonden in het gebied, maar Manhattan werd de belangrijkste door de bouw van het Fort Amsterdam. Het stadje Nieuw Amsterdam lag naast het fort op een klein gebied tussen het huidige Battery Park in het zuiden en Wall Street in het noorden. In 1664 werd Nieuw Amsterdam door de Engelsen veroverd, waarna de naam werd veranderd in New York.

De Castello kaart (1660) over een moderne stratenkaart van Manhattan (The Museum of the City of New York). Nieuw Amsterdam ligt tussen het huidige Battery Park (links) en Wall Street (rechts).	Nieuw Amsterdam na de overgave aan de Engelsen in 1664 (Algemeen Rijksarchief, Den Haag)

Het West-Indisch Huis verbouwd tot Nieuwezijds Heerenlogement (rond 1660).

Het West-Indisch Huis, Haarlemmerstraat 75, werd in 1617 gebouwd als vleeshal. De verdieping werd bestemd tot wachtlocaal voor de schutterij. Al in 1623 kreeg het gebouw een nieuwe bestemming: het werd gehuurd door de in 1621 opgerichte West-Indische Compagnie (WIC). Het gebouw werd aan de achterzijde met twee vleugels om een binnenplaats uitgebreid en werd drie keer zo groot. Aan de oostzijde sloot een muur met een monumentale poort de binnenplaats af. In 1647 raakte de WIC in financiële problemen, waardoor zij haar gebouw in de Haarlemmerstraat opgaf en haar kantoor vestigde in het West-Indisch pakhuis aan de Oudeschans (gebouwd in 1641). Het West-Indisch Huis kreeg tien jaar na de verhuizing van de Compagnie een nieuwe bestemming die 168 jaar zou duren. Het stadsbestuur verpachtte het West-Indisch Huis als hotel, in de eerste plaats ten dienste van officiële gasten: het Nieuwezijds Heerenlogement.
Het schutterslocaal bleef zijn functie behouden.

In 1825 kocht de Hersteld Evangelische Diaconie het uitgewoonde logement om het in te richten als tehuis voor haar wezen en bejaarden. Er vond toen een grootscheepse verbouwing plaats waardoor de voorgevel haar huidige vorm kreeg: de hoge stoep verdween, de gevel werd gepleisterd en er kwam een groot driehoekig fronton met een in hout gesneden zwaan, het symbool van de Lutherse kerk.

De binnenplaats na de voltooiing van de restauratie in 1981. De verandering van de ramen is de enige wijziging aan de gevels sinds de bouw in 1623.	De gerestaureerde zaal waar de Heren Negentien bijeenkwamen en waar de beslissing is genomen Nieuw Amsterdam te stichten. De gereconstrueerde schouw is mogelijk gemaakt door een gift van American Express Co.

In 1954 werd het gebouw verkocht aan een textielgroothandel, die hier zijn kantoor en magazijn vestigde. Op 16 december 1975 ging het gebouw in vlammen op. Op 30 november 1976 werd een stichting "Het West-Indisch Huis" in het leven geroepen met oud-Heemschut secretaris Ton Koot als voorzitter. De stichting had de doelstelling "het verwerven, restaureren en beheren van gebouwen in Amsterdam welke van waarde zijn in de zin der Monumentenwet, en het geven van een bestemming van openbaar belang aan deze gebouwen". De restauratie van het West-Indisch Huis, door de stichting het West-Indisch Huis, werd voltooid in 1981.