Werkbezoek aan Mokum Mariteam

Vervoer van vracht door de gracht verleden en toekomst

Op dinsdag 22 mei bracht de VVAB, vergezeld door enkele deelraadsleden van PvdA, GroenLinks en VVD, een werkbezoek aan Mokum Mariteam op het Food Center aan de Jan van Galenstraat. Vanaf daar voeren we mee met de City Supplier van het bedrijf om enkele volle bouwcontainers op te halen. Vervoer van vracht door de gracht is het verleden en de toekomst van Amsterdam.

De City Supplier in actie aan de kade van het Food Center. (foto W.S.)	Bouwcontainers worden op de vrachtvervoerder van Mokum Mariteam getakeld. (foto W.S.)

De raadsleden waren onder de indruk van de stilte en eigenlijk ook de schoonheid van het vervoer over water. De City Supplier is een elektrisch aangedreven vrachtboot met een hijskraan aan boord. Het schip is nu bijna twee jaar in bedrijf en inmiddels is er genoeg werk om een tweede vrachtboot te laten bouwen.
Het bedrijf heeft wel een subsidie gekregen van de provincie Noord-Holland, maar niet van de gemeente Amsterdam. Mokum Mariteam, actief vanaf september 2010, is een samenwerkingsverband van Icova, Koninklijke Saan en drie rondvaartrederijen. De doelstelling luidt "vanuit een duurzaam en commercieel oogpunt een bijdrage (te) leveren aan nieuwe toepassingen van stedelijke distributie over het water."

De City Supplier is 20 meter lang en 4,25 meter breed en heeft een netto inhoud voor transport van 85 m3. Eén vaarbeweging spaart vier volle vrachtauto's uit. Het schip vaart volledig elektrisch door de binnenstad en geeft dus geen uitstoot en is veel stiller dan motorboten of vrachtauto's. Een belangrijke opdrachtgever is Icova, maar in principe kan iedere opdrachtgever aan of nabij het water gebruik maken van deze vrachtvervoerder. De boot heeft een hijskraan aan boord en kan vracht 12 meter buiten het schip aan de wal zetten of optillen, dus zo over een woonboot of geparkeerde auto heen, al gaat het uiteraard gemakkelijker als de wal goed te bereiken is. Men kan met de kraan 750 kilogram optillen. De boot heeft twee telescooppalen waarmee de boot wordt verankerd op de bodem om het tillen van vracht veilig te kunnen doen. Schipper Frank vertelde dat hij nog geen klacht van woonbootbewoners heeft gehad: de boot is zo stil dat men de boot niet eens voorbij hoort varen.
Voor het eventuele na-vervoer gaat Mokum Mariteam binnenkort elektrische wagentjes aanschaffen, een soort steekwagentje, maar dan elektrisch aangedreven, waarmee vracht kan worden vervoerd van de wal naar de bezorglocatie. In Venetië worden dergelijke steekwagentjes met de hand bediend, maar deze elektrisch aangedreven wagentjes worden een stuk groter. Ze kunnen met de kraan aan wal worden gezet en na afloop weer terug aan boord worden getakeld.

Het bedrijf is ook betrokken bij de proef om de Nieuwmarkt te bevoorraden vanaf het water. Dagelijks rijden ruim 250 vracht- en bestelvoertuigen naar de Nieuwmarkt en omgeving. De verwachting is dat dit aantal flink afneemt als er een alternatief is via het water.

Verleden: Marnixmarkt in de Lijnbaansgracht, circa 1930 (foto Stadsarchief Amsterdam)	Toekomst: Vervoer over het water van de Amsterdamse grachten (foto W.S.)

Vroeger werd de gehele stad bevoorraad via het water. In Venetië gebeurt dat nog steeds. Tot de jaren dertig van de vorige eeuw was aan de Lijnbaansgracht tegenover de Elandsgracht een groentenmarkt gevestigd waar groente en fruit werd overgeladen van bootjes op handkarren. In 1934 is de Marnixmarkt verplaatst naar de Jan van Galenstraat, het huidige Food Center. De voordelen van vervoer over het water zijn evident. De afname van verkeersbewegingen over land in de binnenstad is goed voor het milieu en de bereikbaarheid van de binnenstad. Maar het is ook goed voor de binnenstad zelf, omdat de vrachtauto's de stad fysiek beschadigen. Monumentale woonhuizen verzakken door de trillingen van het autoverkeer. De achttiende-eeuwse boogbruggen kunnen het zware verkeer niet meer aan. Het vervoer van mensen en vracht over de grachten in plaats van over land is het verleden, maar tegelijk ook de toekomst van onze binnenstad. De grachten zijn de levensaders van de stad.

Meer lezen:
[Mokum Mariteam] (Website van het bedrijf)
[Schone bevoorrading Nieuwmarkt] (Nieuwsbericht stadsdeel Centrum)
[VVAB steunt Steigerplan] (Reactie VVAB op bestemmingsplan water)

(WS, 22/5/2012)