Tuinstad Slotermeer

Tuinstad Slotermeer in Amsterdam West is de grootste (10.000 woningen) vroeg-naoorlogse woonwijk in Nederland. Bovendien heeft de wijk een stedenbouwkundige opzet die destijds uiterst vooruitstrevend zo niet revolutionair was.

Een groot deel van de bebouwing bestaat uit laagbouw, te midden van veel groen dat wandelroutes vormt, het befaamde ‘verbindingsgroen’, die naar de monumentale Sloterplas leiden. Met Tuinstad Slotermeer werd in feite de ideale woonwijk gerealiseerd die voor de oorlog in theorie was voorbereid door de avant-garde van architecten en stedenbouwers verenigd in de Internationale Congressen voor het Nieuwe Bouwen, beter bekend als de CIAM.

De Berlijnse wijken uit de jaren twintig van Bruno Taut en Martin Wagner zijn inmiddels op de Unesco erfgoedlijst geplaatst. Maar in Nederland zijn we nog steeds blind voor erfgoed dat niet uit de Gouden Eeuw dateert. De Amsterdamse grachtengordel staat op de Unesco lijst maar Tuinstad Slotermeer, een stedenbouwkundig monument met grote nationale en internationale betekenis, wordt beschouwd als een aftandse woonwijk die nodig vernieuwd moet worden.

Door puur toeval is de stadsvernieuwing vooralsnog aan Tuinstad Slotermeer voorbij gegaan. Zodoende is Slotermeer ook nog een van de meest gave naoorlogse woonwijken. Alleen het schitterende Confuciusplein is grondig vernield, net als het jaren vijftig beeld van de Socratesstraat. De grote vernieuwing begon in Geuzenveld en Osdorp en toen de crisis toesloeg, bleven de plannen voor Slotermeer liggen. Maar nu de crisis voorbij is, blijkt dat zowel het gemeentebestuur als de woningbouwcorporaties de tussenliggende jaren niet gebruikt hebben om zich te bezinnen op de vernieuwingsplannen. In Het Parool van 11 oktober 2019 stond een artikel over Slotermeer dat niet veel goeds voorspelt.

Zelfs de Amsterdamse corporaties moeten nu wel toegeven dat het heel goed mogelijk is om portieketageflats te renoveren. Een excuus om alles te slopen is er niet meer. De zogenaamde ‘verdichtingsopgave’ vormt echter wel een mooi excuus om laagbouw te slopen. De laagbouw die zo essentieel is voor het karakter van Slotermeer. Met name de Couperusbuurt wordt genoemd, waarvoor destijds ook al dramatische plannen waren gemaakt. In al die tijd is er ook niets aan de woningen gedaan. Altijd een veeg teken.

Wat mij eigenlijk het meest verbaast, is het gebrek aan ambitie. Misschien moet je dat de woningboeren niet aanrekenen, maar de verantwoordelijke wethouder wordt toch betaald om verder te kijken dan zijn neus lang is. In tal van publicaties is gewezen op het cultuurhistorisch belang van Slotermeer. Recent nog in een deftig boek over de realisering van het Algemeen Uitbreidingsplan waaraan de gemeente - financieel een stevige bijdrage heeft geleverd. Blijkbaar betekent dat niet dat de wethouder ook zijn verantwoordelijkheid neemt.

Tuinstad Slotermeer biedt een unieke kans om een mogelijke Unesco status van de wijk voor te bereiden. Met een top renovatieprogramma waarmee de corporaties kunnen bewijzen dat zij niet alleen woningen verhuren, maar echt verstand hebben van historische woonwijken. Wijken die zij notabene zelf gebouwd hebben. En iemand moet aan de wethouder uitleggen dat het niet verstandig is om de ‘verdichtingsopgave’ over de hele stad uit te rollen. Zo lukt het nooit om die 32 miljoen toeristen te spreiden.

Vincent van Rossem

(Uit: Binnenstad 289, sep./okt. 2018)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.