Ondanks vage beleidsplannen gemeente: Einde voor Adviesraad van het binnenwater

De Amsterdamse Adviesraad voor het Binnenwater (AAB) is door de gemeenteraad opgeheven. Normaal dempt men de put als het kalf verdronken is. De gemeenteraad had met de instelling van de AAB in maart 2000 de oeverloze put van non-beleid m.b.t. het water enigszins gedempt. Jaren hadden raad en college Gods water, in de vorm van woondrijfsels, over de grachten van vooral de binnenstad laten lopen.

Schepen in het Oosterdok

Beleid voor het water werd er niet gemaakt. Het enige wat gebeurde was dat illegale schepen zonder ligplaatsvergunning in gedoogronde na gedoogronde legaal werden verklaard. Gebrek aan visie op de schoonheid van de historische binnenstad was regel. Dit leidde in de jaren zestig zelfs tot de malle maatregel dat woonschepen door arken vervangen moesten worden.

Hete aardappel

In 1995 was Frank de Grave wethouder financiën en binnenwaterbeheer. Bij de portefeuilleverdeling van een nieuw college werd binnenwaterbeheer als een hete aardappel door iedereen naar een ander geschoven. Het siert De Grave dat hij als eerste de hete aardappel oppakte en met een nota kwam. De nota Amsterdam te water van 1995. Deze nota begon met de stellingname dat "openbare ruimte aan de wal en op het water kostbaar en schaars is". Voorts concludeerde de nota terecht dat "er door vele belanghebbenden een beroep gedaan werd op de verschillende stukjes van hetzelfde water". Eigenlijk had men toen al vanuit dit gezichtspunt moeten besluiten om een adviesraad in te stellen. De nota ging echter niet in op het belang van het water voor de schoonheid en beleving van de historische binnenstad. Zij gaf aan wat de regels te water waren en in hoeverre deze gehandhaafd zouden moeten worden.

In 1999 behandelde de gemeenteraad het Evaluatierapport van de nota uit 1995. Veel vooruitgang was er niet geboekt. Walbewoners die zich beklaagden bij de gemeente over illegale woonboten was altijd voorgehouden dat er eerst tot aan de Hoge Raad geprocedeerd moest worden. In 1999 waren de nodige woonboten uitgeprocedeerd en hadden verloren. Ze waren illegaal en moesten weg. Bij de behandeling van de evaluatie bleek dat burgemeester Patijn nu weigerde het aangenomen beleid uit te voeren. De raad deed niets en eigenlijk werden alle illegale woonboten legaal.

Plan van aanpak

Bij de discussies over de evaluatie is onder andere de communicatie over dit alles aan de orde gesteld. Wethouder Harry Groen heeft toen meegedeeld dat hij:

• voor het einde van 1999 een voorstel voor het instellen een adviesraad zou doen;
• overleg zou gaan plegen met betrokken belangenorganisaties van water en wal;
• buurtorganisaties bij het beleid zou gaan betrekken.

Vooral de heer Spit van het CDA heeft zich ingespannen voor het tot stand komen van de Amsterdamse Adviesraad voor het Binnenwaterbeheer (AAB). De bedoeling van de instelling van de adviesraad was:

• te komen tot integrale benadering van het water vanuit alle betrokken belangen;
• het geven van onderbouwde adviezen waarbij alle belangen betrokken werden.

Op 12 november 1999 hebben B&W toen het plan van aanpak Waterplan Amsterdam vastgesteld. De verordening op de AAB is 15 maart 2000 in werking getreden. Voor zes zetels in deze raad mochten belangengroepen een voordracht doen. De andere zes waren voor door de gemeenteraad te benoemen deskundigen. Als behoudsorganisaties van de historische binnenstad konden we als belangengroep één persoon voordragen. Deze persoon zat dan wel op persoonlijk titel in de raad. Tot januari 2003 bekleedde onze huidige voorzitter van de VVAB, Walther Schoonenberg, deze plaats. In verband met zijn vele en drukke werkzaamheden vooral voor onze vereniging heeft hij deze functie in februari 2003 neergelegd en ben ik hem opgevolgd.

Muizen

In januari 2000 heeft de gemeenteraad het Waterplan Amsterdam met de ondertitel Water – het Blauwe Goud van Amsterdam aangenomen. Sindsdien zijn vele uitwerkingsplannen in de inspraak en in allerlei andere fora aan de orde geweest. Deze berg papier heeft volgens mij tot nu alleen muizen gebaard. Om het op zijn Amsterdams te zeggen: "Blinde Maupie moet eerst zien en dan zal hij het misschien geloven".

Contouren van beleid zijn geschetst en de Visie op het water in de Binnenstad is net vrij gegeven voor inspraak. Deze visie kondigt echter ook aan, dat alles nog uitgewerkt moet worden in uitwerkingsplannen.
Veel plannen voor het water zijn nog vaag. In feite moet alles nog concreet uitgewerkt worden. In dit licht is het dan ook verbijsterend dat een pas ingestelde adviesraad die nauwelijks iets kost wordt opgeheven. De goedkoopste van allemaal. Een echte bezuiniging bereikt men hier niet mee. Een kritische adviesraad die gevraagd en ongevraagd adviseerde over een zeer omstreden beleidsterrein is ten grave gedragen. Het kalf mag weer verdrinken. Het is ons aller zaak om er wederom zelf goed op te letten dat de in gang gezette zaken betreffende het water in de Binnenstad niet versloffen, zoals in de afgelopen 50 jaar.

Kees Stoffel

(Uit: Binnenstad 209, januari 2005)