Amsterdamse gevelstenen

Twee mishandelde gevelstenen

Monnikenstraat 19, D STAT WESEL

In een interview in Binnenstad 197-198 noemt Henk Koper van de Stichting Red de Monumenten het pand Monnikenstraat 19 als voorbeeld van het prima werk dat hij aflevert. (Zie: Henk Koper: Oom Dagobert in monumenten.) Als hij hiermee ook de door hem opgeschilderde gevelsteen D STAT WESEL bedoelt, zijn wij het echt niet met hem eens.

Deze gevelsteen, zoals die er nu uitziet, geldt voor ons als voorbeeld hoe het polychromeren zeker niet moet. De kleuren zijn te hard en alle nuancering in bijvoorbeeld het stadsgezicht ontbreekt. Alle gebouwen zijn geel; de huizen hebben een rood dak en de kerken een blauw dak. Van het verloop van de stadsmuur rechts is iets onduidelijks gemaakt en de torenbekroningen zijn blauwe klonten geworden terwijl een torenhaantje toch doorgaans verguld is. Een vrolijke wolkenlucht vervolmaakt het geheel. Trouwens de manier waarop de tekst beschilderd is, met totale verwaarlozing van de forse vorm van de letters, verdient ook geen prijs.
Het op deze manier beschilderen van een gevelsteen is niet de manier van werken die de VVAG voorstaat. In het geval van de gevelsteen D STAT WESEL is, op verzoek van de eigenaar, Tobias Snoep bezig geweest het reliëf schoon te maken, maar toen het op het herstel van beschadigingen en het polychromeren aankwam, zei de heer Koper “dat kan ik zelf wel”. Het resultaat is bar, en staat lijnrecht tegenover de ideeën van de VVAG.

Bethanienstraat 45, INT HVYS TE BENTEM

Niet ver van de Monnikenstraat, in de gevel aan de Bethaniënstraat van het hoekpand Kloveniersburgwal 28, is sinds kort een nog erger geval van gevelsteenverminking aan te treffen. Ondanks de lichte oppervlaktebeschadigingen waren voor de beschildering op het uiterst gedetailleerde reliëf duidelijk de diverse delen van de nog steeds bestaande Burg Bentheim te herkennen.
Van links naar rechts respectievelijk de oude kasteelmuur met de halfronde uitgebouwde 15de eeuwse Batterijtoren, de zware vierkante Bergfried (de kruittoren, het oudste deel van het kasteel), de toegangspoort naar het burchtterrein en de zogenaamde Unteres Tor, de Benedenpoort, deel uitmakend van de muur om het voorterrein. Deze poort is op het reliëf nog afgebeeld met de brede trapgevel met pinakels die in het midden van de 17de eeuw vervangen werd door het classicistische bouwwerk dat er nu nog staat.
Wat het reliëf zijn bijzondere documentaire waarde geeft is de gebogen muur met het eenvoudige poortje op de voorgrond. Het is de sinds lang afgebroken buitenste omwalling waarvan, behalve de voorstelling op deze gevelsteen, en die in de Sint Jacobsstraat 40 met een vrijwel identiek gezicht op het kasteel, geen andere afbeeldingen bekend zijn.
Zoals het reliëf er nu uitziet is van al deze details niets meer overgebleven. Het lijkt er op dat dezelfde ‘kunstenaar’ die D STAT WESEL heeft mishandeld ook hier tekeer is gegaan. Er loopt nu een lange witte muur zonder enige onderbreking, de Benedenpoort is totaal weggeschilderd en de getrapgevelde poortbekroning maakt nu deel uit van de gevel van een huis achter de witte muur. Doordat het terrein tussen de buitenste omwalling en de Benedenpoort ook wit geverfd is vormt de kleine poort in de buitenste omwalling nu de enige toegang tot het kasteelterrein.
Het is te hopen dat binnen korte tijd deze gevelsteen-mishandelingen ongedaan kunnen worden gemaakt.

Onno Boers

(Uit: Binnenstad 201, september 2003.)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.