Dries Zee in het kantoor van de N.V. Zeedijk |
In september vertelde hij de vaste Tweede Kamercommissie voor justitie
wat zijn bevindingen waren. "Een aantal jaren is het in de binnenstad van
Amsterdam en in het hart daarvan, de Zeedijk en omgeving, goed gegaan
op het gebied van openbare orde en veiligheid. Al doet de politie wat zij
kan, je moet vaststellen dat er een kentering is in de beleving van de
veiligheid en bepaald niet ten goede. Een golf van zwart geld en dus
'kwaad' geld dat het 'goede' geld verdrijft, spoelt over de buurt."
Ook wees hij erop dat de politie wel weet wat er op straat gebeurt, maar
geen idee heeft wat zich achter de gevels afspeelt. "Daar zitten op
prachtige stoelen, keurig uitziende criminelen in dure kantoorpanden op
hoogpolig tapijt ongrijpbaar voor politie en justitie en voeren daar hun
malafide praktijken uit. Het politiekorps heeft te weinig mensen om de
noodzakelijke uitbreiding van de recherche te realiseren."
De leden van de Tweede Kamercommissie waren naar Amsterdam
gekomen, omdat dit jaar de Tweede Kamer de wet BIBOB (Bevordering
van Integriteit Beoordelingen door Openbaar Bestuur) gaat behandelen.
Die wet moet het mogelijk maken dat gemeentes beter op kunnen treden
tegen illegale praktijken en is een antwoord op de bevindingen van de
Commissie Van Traa. Deze commissie kwam enkele jaren geleden onder
andere tot de conclusie dat criminele groepen erin zijn geslaagd een
economische machtspositie op te bouwen in de horeca, het gokwezen en
het onroerend goed en dat zij daarbij vaak vergunningen van de gemeente
hadden gekregen. Als reactie daarop startte in Amsterdam het
zogenaamde Van Traa-team dat met behulp van politie, justitie,
wetenschap en ambtenaren probeert de georganiseerde criminaliteit de
voet dwars te zetten.
Dries Zee weet dat er successen zijn behaald, maar ook dat de gemeente
soms machteloos staat. Als er voor een pand een bouwvergunning wordt
aangevraagd, dan kan de gemeente er wel achter komen of de aanvrager
een crimineel is, maar als het om een crimineel gaat, is er geen juridische
grondslag om die vergunning te weigeren. De nieuwe wet zou de gemeente
op dit punt meer armslag moeten geven. Hoe hard dat nodig is ziet Zee
regelmatig.
Hij windt zich erover op dat in de binnenstad panden worden verbouwd
en er daarna verboden pado-winkels in komen. Hij maakt zich er kwaad
over dat illegale onderhuur een voortwoekerend gezwel op de wallen blijft,
hij verbaast zich er over dat er weer meer wordt gedeald op de Zeedijk,
dat het onveilig is geworden bij de oostelijke onderdoorgang van het
Centraal Station. "Ik kijk hier met zorg rond. Weet je wat de pest is? Als
we hier een project beginnen om een bepaald deel van de stad veiliger te
maken, dan gaat het een tijdje goed. Maar als de zaken onder controle
zijn, en het project wordt afgesloten, dan verwaarlozen we de zaak en dan
gaat het weer fout. Om in wielertermen te spreken: "We beheersen de
kunst niet om het gat dicht te rijden. We verbinden alleen wonden maar
aan het gezwel zelf doen we niets."
Een paar jaar geleden, toen Dries Zee nog commissaris van het bureau
Warmoesstraat was, hield hij een schoonmaakactie in de Molensteeg, een
straatje waar alles wat Onze Lieve Heer verboden had, gebeurde. Een
paar honderd politiemensen, de belastingdienst, bouw- en woningtoezicht,
waren bij die nachtelijke actie betrokken. Illegale bordelen en gokpanden
werden opgerold. Er kwam kritiek op de actie, het woord razzia werd
gebruikt, maar de buurt was er veiliger en rustiger door geworden en de
criminelen in de buurt werden onrustig bij de gedachte dat zo'n actie wel
eens herhaald zou kunnen worden..
"Het zou eigenlijk weer moeten gebeuren," zegt Zee. "Er zijn hier plekken
zat waar de stofkam hoognodig eens doorheen moet."
Waarom gebeurt dat dan niet?
Dries Zee: "De politie heeft te weinig mensen. Dat krijg je als
politiemensen in de randstad niet meer mogen verdienen dan in een
plattelandsgemeente. Waarom zou je dan naar Amsterdam gaan als je
daar bovendien moeilijker aan een woning komt? Je schrikt je toch kapot
als je hoort dat er vorig jaar in Nederland anderhalf miljoen aangiftes zijn
gedaan bij de politie en dat er een miljoen niet behandeld konden
worden."
Toch heeft Zee ook kritiek op de manier waarop gewerkt wordt. De
gewone dienders doen volgens hem te weinig aan de criminele activiteiten
achter de gevels. Voor de bovengrondse veiligheid, straatroverij,
zakkenrollerij, zwart rijden is wel aandacht. "Agenten lopen op straat, en
bekeuren caféhouders die een te groot gedeelte van de openbare weg als
terras in beslag nemen. In de Amsterdamse buurten werken in totaal 200
buurtregisseurs die de voelsprieten van het korps zijn. Zij weten wat er
leeft in de buurt en zij horen veel. Maar die andere duizenden dienders
moeten ook meer als voelsprieten werken. Ook zij moeten met burgers
praten en zij moeten bij hun speurtochten ondersteund worden door de
buurtregisseurs. De gewone dienders horen ook van burgers te horen dat
er ergens een vreemde snoeshaan woont, dat er in een bepaald pand rare
dingen gebeuren. Of dat er ergens een verdachte opslagplaats is. Zij
moeten weten wat de werkelijke bedreigingen in de stad en buurt zijn. Op
die manier kan je bij de criminelen zand in de machine gooien. En weet je
wat ook zou helpen? Als er steeds vaker grote verkeerscontroles worden
gehouden. Hoofdcommissaris Kuiper is daar ook een voorstander van,
ook wil hij een strengere controle op de naleving van de Algemene
Plaatsellijke Verordening. Dan loop je tegen heel wat meer zaken op dan
alleen achterlichten die het niet doen. Het is goed dat ook de
hoofdcommissaris vindt dat het tegenhouden van het kwaad de
belangrijkste bijdrage is die de politie de samenleving kan aanbieden.
Voorkomen is beter dan genezen. In de binnenstad zou controle op de
bouw- en horecavoorschriften een prima ingang zijn om kwaad tegen te
houden. Op die manier kan heel wat rotte vis uit de vijver worden
gehaald."
Dries Zee hoopt dat de nieuwe wet die eind dit jaar in de Tweede Kamer
wordt behandeld, Amsterdam meer armslag geeft. In het wetsontwerp
waarover de Kamerleden zich moeten buigen, zitten echter nog wel enkele
hiaten. Zo wordt in het wetsontwerp de gemeente geen mogelijkheid
gegeven om een bouwvergunning te weigeren aan personen die criminele
contacten hebben.
Dries Zee hoopt en verwacht dat de Tweede Kamerleden die een
werkbezoek aan Amsterdam brachten inmiddels wel weten dat deze hiaten
opgevuld moeten worden.
"Vooral na wat er op 11 september in New York is gebeurd, moeten we
alles op alles zetten om duistere figuren hier geen kans te geven. Als we
eerlijk zijn wisten we diep in ons hart best wat de kwetsbaarheid was van
onze samenleving. We wisten best dat de achilleshiel van de opsporing van
strafbare feiten onder andere het gebrek aan zicht is op internationale
vennootschapsstructuren en financiële stromen waardoor beursfraude en
grensoverschrijdende fraude op grote schaal mogelijk is. We wisten best
dat we in de opsporing en vervolging als uitgangspunt zouden moeten
nemen dat internationale criminaliteit, criminaliteit binnen ondernemingen en
financiële criminaliteit onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. Maar we
wilden de knop bij onszelf niet omdraaien. Op 11 september is die knop
omgezet. Op kleinere schaal had het natuurlijk allang zo moeten zijn dat
we in Nederland een zelfde systeem hebben voor koop, huur- en verhuur
en gebruik van onroerend goed als wat het kentekenbewijs is voor een
auto. Bij onroerend goed is het traceren van belangrijke gegevens over wie
de eigenaar echt is en wie de echte bewoner is, bijzonder lastig. Maar als
de politieke wil er is om dat goed te regelen, dan zou dat op korte termijn
goed geregeld kunnen worden. Dat zou best een belangrijk onderdeel
kunnen zijn van maatregelen tegen terroristen en andere zware
criminelen."
Frans Heddema
(Uit: Binnenstad 192, februari 2002.)
Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.
Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.
Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.