Hoogbouw en de HER

Als bezwering tegen het schrikbeeld dat het silhouet van Amsterdam ten slotte zal gaan lijken op dat van Hongkong of Sao Paolo (met, als concessie aan de monumentenzorgers, in het midden een kruimelige bodempje van wat er over is van het historische dakenpanorama), als toverspreuk tegen die nachtmerrie hebben wij de Hoogbouweffect rapportage (HER)

Het aangetaste silhouet van Amsterdam: de Ronde Lutherse Kerk temidden van 20ste eeuwse hoogbouw, van links naar rechts: het Havengebouw en de Ibis-toren aan de IJ-oevers, het Shell-gebouw in Noord en gebouw Candida aan de Spuistraat.

Daarin worden de effecten beschreven van hoogbouwprojecten op windhinder, schaduwwerking, straalpaden, sociale veiligheid, stedenbouwkundige structuur, en nog veel meer. Al die effecten moeten worden beschreven, argumentatie is niet verplicht. De Amsterdamse Raad voor de Stedebouw, heeft hierover een advies uitgebracht, waaruit wij het volgende citeren:
"Het blijkt in de praktijk dat, ook wanneer het hoogbouwinitiatief afwijkt van het ruimtelijk beleid, dit de HER geen aanleiding geeft dat beleid te veranderen, bijv. door een ander plan op te stellen. Het initiatief wordt als uitgangspunt genomen, de HER meet hoogstens, in hoeverre het afwijkt van het structuurplan. Het hoogbouwplan is dan al in het stadium van uitwerking gekomen met alle verwachtingen en investeringen vandien. Het wordt lastig om terug te komen op een in het voortraject van onderhandelingen ontstaan commitment tussen ambtelijke diensten en initiatiefnemer. Dat zal ook de objectiviteit van een door diezelfde dienst uitgevoerde effectrapportage schaden."
Die laatste zin is van een keurige voorzichtigheid - stijl poldermodel - maar dan wel op een herfstochtend met dichte mistbanken, waarin hoogbouwplannen veilig kunnen gedijen tot ze niet meer zijn te stoppen.

Geurt Brinkgreve

(Uit: Binnenstad 177, juli 1999)