Binnenstad Beschermd Stadsgezicht

Tien jaar na voordracht formeel bekrachtigd

De aanwijzing van de binnenstad (het gebied binnen de Singelgracht) als Beschermd Stadsgezicht is op 1 februari 1999 een feit geworden. Staatssecretaris Rick van der Ploeg heeft op het Amsterdamse stadhuis het besluit van de ministeries van VROM en OCW om de binnenstad te beschermen officieel overhandigd aan wethouder Pauline Krikke.
Luchtfoto. De unieke stedenbouwkundige structuur van de Amsterdamse binnenstad, in 1999 aangewezen als beschermd stadsgezicht.

De aanwijzing heeft tien jaar op zich laten wachten. In mei 1989 werd de Amsterdamse binnenstad door de toenmalige minister van Cultuur voorgedragen als Beschermd Stadsgezicht (1). Na vele jaren discussie - met name over de gevolgen van de aanwijzing voor de huurprijzen van woningen in de sociale sector - heeft het College van B&W na een motie van D66-raadslid Boudewijn Oranje in januari 1997 een positief advies opgesteld. Op 5 februari 1997 heeft de Amsterdamse gemeenteraad ingestemd met dit voorstel en werd de bal dus teruggespeeld naar het Rijk.

De aanwijzing verplicht de gemeente beschermende bestemmingsplannen op te stellen, waarin de stedenbouwkundige-, architectuur- en cultuurhistorische waarden worden veiliggesteld. De gemeente is reeds een aantal jaren bezig de bestemmingsplannen in de binnenstad te vernieuwen, waarbij geanticipeerd wordt op de intenties van het Beschermde Stadsgezicht. Met de aanwijzing wordt het grote belang van de binnenstad van Amsterdam, als monumentaal ensemble, onderstreept. De binnenstad is met 6.742 beschermde monumenten het grootste historische stadscentrum van Nederland en één van de belangrijkste historische stadskernen van de wereld. De toekenning van de status van Beschermd Stadsgezicht biedt tevens de mogelijkheid de binnenstad op de werelderfgoedlijst van de UNESCO te plaatsen.

Zowel staatssecretaris Van der Ploeg als wethouder Krikke benadrukten dat Beschermd Stadsgezicht niet betekent dat Amsterdam een statische stad wordt, waar geen nieuw gebouw mag worden neergezet. Krikke zei zelfs dat Amsterdam geen Venetië van het Noorden is, want "in tegenstelling tot Venetië wordt in de binnenstad ook gewerkt". Maar het betekent wel, zo zei Krikke, "dat je hoge eisen stelt aan nieuwe architectuur". Omdat daarvoor nieuwe criteria nodig zijn, kondigde zij aan dat hierover binnenkort in de gemeenteraad zal worden gesproken. Overigens brengen wij de wethouder in herinnering dat de Schoonheidscommissie reeds in 1993 een lijvig rapport heeft uitgebracht, waarin diverse criteria voor nieuwbouw in de binnenstad zijn geformuleerd. (2) Zo worden toetsingscriteria als de ligging in de omgeving (bouwhoogte, vormgeving op straatniveau), ontwerpaspecten (zorgvuldigheid, uitstraling) en architectonische detaillering (gevelopbouw, kleur- en materiaalgebruik) opgesomd. Nu het Beschermd Stadsgezicht een feit is, heeft het gemeentebestuur de taak toe te zien op de toepassing van deze welstandseisen.

Walther Schoonenberg

Voetnoten
(1) Amsterdam binnen de Singelgracht. Toelichting bij het besluit tot aanwijzing van Amsterdam binnen de Singelgracht als beschermd stadsgezicht, Rijksdienst voor de Monumentenzorg, oktober 1988 (PDF-bestand)
(2) De Schoonheid van Amsterdam, een kader voor het welstandsbeleid, De Schoonheidscommissie Amsterdam, februari 1993

(Uit: Binnenstad 175, maart 1999)

Door in te loggen, kunt u ondermeer uw gegevens beheren. Alleen leden hebben een inlogaccount.

Reacties

Er zijn momenteel nog geen reacties op dit artikel.

Alleen als u bent ingelogd, kunt u een reactie plaatsen.